| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,045 |
| تعداد مقالات | 34,061 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,449,886 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,515,047 |
ارزیابی تخریب مراتع بر اساس افزایش فاصله از کانون‌های بحران در دامنه‌های شمالی مراتع سبلان | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 12، دوره 24، شماره 3، مهر 1396، صفحه 581-595 اصل مقاله (307.1 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2017.113366 | ||
| نویسندگان | ||
| اردوان قربانی* 1؛ اردشیر پورنعمتی2؛ امین پورعلی2؛ میکائیل بدرزاده3؛ علی تیمورزاده4 | ||
| 1هیات علمی، دانشگاه محققاردبیلی | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 3مربی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 4استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| چکیده | ||
| این تحقیق با هدف امکان‌سنجی استفاده از چارچوب کانون‌های بحران در ارزیابی تخریب مراتع دامنه شمالی سبلان، با این فرض که با افزایش فاصله از کانون‌های بحران تخریب مرتع کمتر می‌شود، انجام گرفت. در سه کانون بحرانی حیدرآباد، قلی‌بیگلو و اربابکندی، در سه شدت چرایی سنگین، متوسط و سبک با شرایط اکولوژیکی تقریباً همگن از سطح یک ترانسکت 100 متری، با پلات‌های یک متر مربعی پارامترهای پوشش گیاهی و از عمق 30-0 سانتی‌متری سطح خاک نمونه‌برداری انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها شامل: تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها، ارزیابی شاخصهای تنوع و یکنواختی، تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها نشان داد که روند تغییرات در میزان تولید کل زیتوده هوائی در فواصل اول تا سوم به ترتیب 60/84، 90/100، 80/119 و تاج پوشش 10/33، 90/35، 20/43 دارای روند مشخص و افزایشی در روستای قلی‌بیگلو مطابق با فرضیه تحقیق بود (05/0>p)، ولی در روستاهای اربابکندی و حیدرآباد این فرضیه تأیید نشد (05/0p>). همچنین، در تجزیه و تحلیل کلی سه روستا نتایج نشان داد که پارامترهایی مانند تراکم، سنگ و سنگریزه، لاشبرگ، شن، اسیدیته و شوری دارای روند تغییرات مشخص و تأیید کننده فرضیه تحقیق بودند (05/0>p)، ولی سایر پارامترها فرضیه تحقیق را تأیید نکرد (05/0p>). در روستای اربابکندی شاخصهای تنوع و یکنواختی دارای روند افزایشی با فاصله از روستا می‌باشند، بیشترین مقدار تنوع شاخص شانون-واینر در جهت شرق، در شیب 20 درصد و برابر با 88/3 است. شاخصهای تنوع روستای حیدرآباد دارای روند کاهشی ولی شاخصهای یکنواختی از روند خاصی پیروی نمی‌کنند، بیشترین مقدار این شاخص در جهت شمال، شیب 30 درصد که برابر با 32/3 می‌باشد. در مقابل نتایج شاخصهای تنوع و یکنواختی روستای قلی‌بیگلو فاقد روند مشخص و شاخص تنوع در جهت جنوب، شیب 20 درصد بیشترین بوده که برابر با 33/3 به دست آمده است. همچنین، نتایج گروه‌بندی روش‌های چند متغیّره نشان داد که سایت‌های با وضعیت چرای مختلف با مشارکت تمامی پارامترها قابل تفکیک نمی‌باشند. هرچندکه، در ابتدای طرح تلاش گردید که واحدهای همگن در قالب سه روستا و در سه فاصله انتخاب گردد، ولی با توجه به شرایط مراتع سبلان شمالی و موقعیت روستاهای قابل تعریف، امکان تفکیک و تعیین مناطق همگن بطور کامل میسر نبوده است. در مناطق کوهستانی مانند شمال سبلان تغییر در عوامل پوشش گیاهی و خاک تنها تحت تأثیر گرادیان چرا نیست، بلکه عوامل دیگری مانند ارتفاع و عوامل وابسته به آن مانند بارندگی در فواصل مختلف کانون بحران مؤثر می‌باشند. لذا، با توجه به ترکیب گیاهی و تبدیل و تخریب صورت گرفته در این مراتع و پراکنش کانون‌های بحرانی روستا، استفاده از این چارچوب در ارزیابی تخریب مناسب نمی‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترکیب و تنوع؛ کانون بحران؛ شدت چرا؛ گرادیان چرایی؛ استان اردبیل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of rangeland degradation based on the increase of distance from critical centers in Northern of Sabalan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ardavan ghorbani1؛ Ardashir Pournemati2؛ Amin Pourali2؛ mekaiel Badrzadeh3؛ Ali Teimour zadeh4 | ||
| 1Associate Professor, Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| 2Former M.Sc. in Range Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| 3Academic Member, Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| 4Assistant Professor, Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Composition and diversity, Critical center, Village, grazing intensity, Grazing gradient, ARDEBIL PROVINCE | ||
| مراجع | ||
|
Ajorlo, M., 2007. Effects of distance from critical points on the soil and vegetation characteristics of rangelands. Pajouhesh & Sazandegi, 74: 170-174. Andrew, M. H., 1988. Grazing impacts in relation to livestock watering points. Trends in Research Ecology Evolution, 3: 336-339. Badripour, H., 1996. The effect of distance from water point on condition and properties of vegetation cover. MSc thesis on the field of rangeland management. Faculty of Natural Resources. Tehran University, 150p. Bastin, G. N., G. Pickup, Chewing, V. H. and Pearce, G., 1993. Land degradation assessment in arid area by using of grazing gradient and remotely sensed data, Rangeland Journal, 15(2): 90-126. Fakhimi Abarghoie, E., Mesdaghi, M. and Dianati Tilaki, G. A., 2011. The variation of vegetation factors along the grazing gradient in Steppic Rangelands of Nodushan.Yazd Province Iran. Iranian Journal of Range and Desert Research, 18(2): 219-230. Ghorbani A., Ahmadauli, V. and Asghari A., 2014. Study the effect of distance from village on plant diversity and composition in rangeland of southeastern Sabalan. Rangeland Journal, 8(2): 178-191. Ghorbani, A., Sharifi, J., Kavianpoor, H., Malekpoor B. and Mirzaei Aghche Gheshlagh F., 2013. Investigation on ecological characteristics of Festuca ovina L. in south-eastern rangelands of Sabalan. Journal of Range and Desert Reseach, 20(2): 379-396 Jouri, M. H., Tomzad, B. Shokri, M. and Banihashemi, B., 2008. The comparative of diversity and richness indicators in health inventory of upland rangeland. Journal of Rangeland, 2: 345-356. Kenny, R. A., and Krebs, C. J., 2001. Ecological methodology program package. version6.0. University of British Columbia. Lange, R. T., 1969. The piosphere: sheep track and dung patterns. Journal of Range Management, 22: 396-400. Pickup, G. and Chewing, V. H., 1994. A grazing gradient apprach to land degradation assessment in Arid areas from remotely sensed data. International Journal of Remote Sensing, 15(3): 597-617. Pueyo, Y., Alados, C. L. and Ferrer-Benimeli, C., 2006. In the analisys of plant community structure better than common species-diversity indices for assessing the effects of livestock grazing on the mediterranean arid ecosystem. Journal of Arid Environments, 64: 698-712. Sandhage-Hofmann, A., Kotze, E., van Delden, L., M. Dominiak, M., Fouche, H. J., van der Westhuizen, H. C., Oomen, R. J., du Preez, C. C. and Amelung, W., 2015. Rangeland management effects on soil properties in the savanna biome, South Africa: A case study along grazing gradients in communal and commercial farms. Journal of Arid Environments, 120: 14-25. Sepehri, A. and Khalifehzadeh, R., 2010. Studying variation in importance value of two species Peganum harmala and Artemisia sieberi around watering point in winter rangelands of Chahe-Nou, Damghan, Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 16(1): 1-10. (in Persian) Shahriary, E. Palmer, M. W. Tongway, D. J. Azarnivand, H. Jafari, M. and Mohseni Saravi, M., 2012. Plant species composition and soil characteristics around Iranian piospheres. Journal of Arid Environments, 82: 106-114. Steffens, M., Kölbl, A., Totsche, K. U. and Kögel Knabner, I., 2008. Grazing effects on soil chemical and physical properties in a semiarid steppe of Inner Mongolia (P.R.China). Geoderma,143: 63–72. Tarhouni, M., Ben Salem, F., Ouled Belgacem, A. and Neffati, M., 2010. Acceptability of plant species along grazing gradients around watering points in Tunisian arid zone. Flora, 205(7): 454-461. Ünal, S. Karabudak, E., Öcal, M. B. and Koc, A., 2011. Interpretation of vegetation changes of some village's rangelands in Çankiri province of Turkey. Turkish Journal of Field Crops, 16(1): 39-47. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 943 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |
||