| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,036 |
| تعداد مقالات | 33,971 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,669,598 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 76,678,069 |
بررسی کمّی و کیفی اسانس گونه‌های مختلف مرزه (Satureja spp.) کشت شده در استان یزد | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 15، دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 83، مرداد 1396، صفحه 509-534 اصل مقاله (411.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2017.9912.1224 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس زارع زاده* 1؛ فاطمه سفیدکن2؛ سید رضا طبایی عقدایی2؛ علی میرحسینی1؛ محمدرضا عرب زاده3؛ محمدرضا میرجلیلی3 | ||
| 1مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران | ||
| 2استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 3کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران | ||
| چکیده | ||
| تعدادی از گونه‌های مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیب‌های باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در صنایع دارویی، بهداشتی، آرایشی برخوردار می‌باشند. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی اکسشن‌های مختلف گونه‌های مرزه در حالت زراعی بود. ابتدا بذر 35 اکسشن از 10 گونه مختلف مرزه از رویشگاه‌های طبیعی کشور جمع‌آوری شده و پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شاهدیه یزد، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، در سه تکرار کشت شدند. سرشاخه‌های گلدار آنها، طی چهار سال متوالی پس از کشت جمع‌آوری و خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری انجام شد. پس از تعیین بازده اسانس بر اساس وزن خشک گیاه، اسانس به‌وسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی تجزیه و شناسایی اسانس‌ها انجام شد. نتایج تجزیه واریانس میزان تولید وزن تر و وزن خشک اندام‌های هوایی، وزن خشک برگ، وزن خشک شاخه‌ها، بازده اسانس و میزان تولید اسانس در هکتار در سال‌های 1390، 1391 و 1392 در سطح 1% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. از بین ترکیب‌های شیمیایی موجود در اکسشن‌های مختلف 4 ترکیب پارا-سیمن، گاما-ترپینن، تیمول و کارواکرول با درصد بالا در طی چهار سال مورد مقایسه و بررسی قرار گرفتند. همچنین ترکیب‌های آلفا-توژان، آلفا-پینن، بتا-پینن، آلفا-ترپینن، ترانس کاریوفیلن، ترپینئول، اسپاتولنئول و کاریوفیلن اکساید در برخی از اکسشن‌ها درصد بالایی را به خود اختصاص دادند. به‌طور کلی با در نظر گرفتن بازده، میزان تولید و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس، اکسشن‌های 15 (S. rechingeri) با منشأ استان ایلام با میانگین 5.8% اسانس و میزان تولید 113.9 کیلوگرم اسانس در هکتار و 64% کارواکرول و 2/12% تیمول، اکسشن 107 (S. spicigera) با منشأ استان گیلان با میانگین 2.4% اسانس و میزان 75.5 کیلوگرم اسانس در هکتار و 43.4% تیمول و 9.2% کارواکرول، اکسشن 24 (S. rechingeri) با منشأ استان ایلام با میانگین 4.2% اسانس و میزان تولید 63.8 کیلوگرم اسانس در هکتار و 75.4% کارواکرول و 6.2% تیمول و اکسشن SKM (S. bachtiarica) با منشأ استان یزد با 6/2% اسانس و میزان تولید 51.9 کیلوگرم اسانس در هکتار و 66% کارواکرول و 0.5% تیمول به‌ترتیب به‌عنوان اکسشن‌های برتر معرفی می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسانس؛ مرزه (Satureja)؛ کشت؛ تیمول؛ کارواکرول؛ یزد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation on quality and quantity of essential oil cultivated different Satureja species in Yazd province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| A. Zarezadeh1؛ F. Sefidkon2؛ S.R. Tabaei Aghdaei2؛ A. Mirhosseini1؛ M.R. Arabzadeh3؛ M.R. Mirjalili3 | ||
| 1Yazd Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran | ||
| 2Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| 3Yazd Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Essential oils of Satureja spp. contain valuable components, such as thymol and carvacrol. This research was carried due to evaluate essential oil quality and quantity of different accessions of Satureja species in cultivated condition., Seeds of 35 accessions of 10 Satureja species were collected from natural habitats and the seedlings were planted, using a randomized complete block design with for three replications at Medicinal Plants Research Station, Yazd, Iran. Aerial parts of plants were collected during four consecutive years, air dried in shadow and essential oils were extracted with hydrodistillation clevenger method. Essential oil compounds were identified by Gas chromatography (GC) and chromatography-mass spectroscopy (GC/MS). Analysis of variance showed significant differences at 1% between accessions for percentage of essential oil and essential oil yield per hectare. According to the results, accessions 15 (Satureja rechingeri) from Ilam province with 5.8% and 113.9 kg/ha essential oils, and 64% carvacrol and 12.2% thymol; accession 107 (S. spicigera) from Gillan province with 2.4% and 75.5 kg/ha essential oils, and 9.2% carvacrol and 43.4% thymol; accession 24 (S. rechingeri) from Ilam province with 4.2% and 63.8 kg/ha essential oils, and 75.4% carvacrol and 6.2% thymol; and SKM (S. bachtiarica ) from Yazd province with 2.6% and 51.5 kg/ha, essential oils, and 66% carvacrol and 0.5% thymol, respectively, showed the highest essential oil production in Yazd, Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| essential oil, Satureja, cultivation, Thymol, Carvacrol, Yazd | ||
| مراجع | ||
|
- احمدی، ش.، سفیدکن، ف.، باباخانلو، پ.، عسگری، ف.، خادمی، ک.، ولیزاده، ن. و کریمی‌فر، م.ع.، 1388. مقایسه ترکیب‌های موجود در اسانس مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) در مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل در رویشگاه و مزرعه. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 25(2): 169-159. - اکبرنیا، ا.، سفیدکن، ف. و رزاز هاشمی، س.ر.، 1388. استخراج و شناسایی ترکیب‌های معطر اسانس توده‌های ژنتیکی مرزه سهندی (Satureja sahendica) در شرایط کشت شده و عرصه‌های طبیعت. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 25(3): 385-376. - سفیدکن، ف.، جمزاد، ز. و برازنده، م.م.، 1383. اسانس Satureja bachtiarica به‌عنوان منبعی غنی از کارواکرول. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20(4): 439-425. - سفیدکن، ف.، 1386. بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس دو گونه Satureja bachtiarica و S. khuzistanica در دو مرحله برداشت. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 23(2): 182-174. - سفیدکن، ف.، عسکری، ف.، صادق‌زاده، ل. و اولیا، پ.، 1388. بررسی تأثیر سه گونه مرزه (Satureja mutica، S. edmondia و S. bachtiarica) بر سالمونلا پاراتیفی. زیست‌شناسی ایران، 22(2): 256-249. - فاکر باهر، ز.، رضایی، م.ب. و عباس‌زاده، ب.، 1380. بررسی تغییرات کمّی و کیفی اسانس مرزه (S. hortensis). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 11: 51-37. - طباطبائی رئیسی، ع.، خالقی، ا.، کاشی، ا.، اثنی‌عشری، س.، بامدادمقدم، س، و دل‌آزار، س.، 1386. فعالیت آنتی‌اکسیدان و ترکیبات شیمیایی اسانس بخش‌های هوایی گیاه Satureja sahendica. علوم دارویی، 3: 6-1. - Baser, K.H.C., Ozek, T., Kirimer, N. and tumen, G., 2004. A comparative study of the essential oil of wild and cultivated Satureja hortensis. Journal of essential oil research, 16(5): 422-424. - Farsam, H., Amanlou, M., Radpour, M.R., Salehinia, A.N. and Shafiee, A., 2004. Composition of the essential oils of wild and cultivated satureja khuzistanica from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 19(4): 308-310. - Javidnia, K., Miri, R., Edraki, N. and Nasiri, A., 2005. Chemical constituents of the volatile oil of Satureja macranatha from Iran. First Seminar of Medicinal & Natural Products Chemistry, Shiraz, Iran, 10-11 may. - Rustaiyan, A., Feizbakhsh, A., Masoudi, S. and Ameri, N., 2004. Comparison of the volatile oils of Satureja atropatana and Satureja mutica from Iran. Journal of Essential Oil Research, 16(6): 594-596. - Sefidkon, F. and Ahmadi, S.H., 2000. Essential oil of Satureja khuzistanica. Journal of essential oil, 12: 427-428. - Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2000. Essential oil of Satureja bachtiarica. Journal of essential oil research, 12(5): 545-546. - Sefidkon, F. and Akbarnia, A., 2009. Essential oil content and composition of Satureja sahendica at different stages of plant Growth. Journal of Essential Oil, 21(2): 112-114. - Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2006. Chemical composition of the essential oil of two Iranian Satureja species (S. edmondia and S. isophylla). Flavour and Fragrance Journal, 21: 230-233. - Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2004. Essential oil analysis of two Iranian Satureja (S. edmondia and S. isophylla). Flavour and Fragrance Journal, 21: 230-233. - Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2005. Chemical composition of essential oil of the Iranian Satureja species (S. mutica, S. macrantha, S. intermedia). Food Chemistry, 91: 1-4. - Sefidkon, F., Jamzad, Z. and Mirza, M., 2004. Chemical variation in essential oil of Satureja sahendica from Iran. Food Chemistry, 88: 325-328. - Zarezadah, A., Sefidkon, F., Tabaei aghdaei, S.R., Arabzadeh, M.R. and Mirhosseini, A., 2010. Effect of salinity on germination and seedling growth Satureja bachtiarica. Mazandaran International Conference on Medicinal Plants, Rice and Citrus Research Institute of Agricultural Sciences and Natural Resources, Sari, 11-12 March. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 868 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 710 |
||