کولاییان, علی, خوشروش, مجتبی, محمدی گلافشانی, نیما, میرزایی, محمدجواد. (1396). تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانههای استان مازندران با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال. سامانه مدیریت نشریات علمی, 9(3), 332-345. doi: 10.22092/ijwmse.2017.112375
علی کولاییان; مجتبی خوشروش; نیما محمدی گلافشانی; محمدجواد میرزایی. "تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانههای استان مازندران با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال". سامانه مدیریت نشریات علمی, 9, 3, 1396, 332-345. doi: 10.22092/ijwmse.2017.112375
کولاییان, علی, خوشروش, مجتبی, محمدی گلافشانی, نیما, میرزایی, محمدجواد. (1396). 'تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانههای استان مازندران با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال', سامانه مدیریت نشریات علمی, 9(3), pp. 332-345. doi: 10.22092/ijwmse.2017.112375
کولاییان, علی, خوشروش, مجتبی, محمدی گلافشانی, نیما, میرزایی, محمدجواد. تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانههای استان مازندران با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1396; 9(3): 332-345. doi: 10.22092/ijwmse.2017.112375
تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانههای استان مازندران با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال
1کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2استادیار، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
3کارشناس ارشد رشته سازههای آبی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
4استادیار، دانشکده کشاورزی و دامپروری، مجتمع آموزش عالی کشاورزی و دامپروری تربتجام
چکیده
امروزه ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع هیدرولوژیکی یک منطقه، مهمترین پارامتر مورد بررسی قبل از هر گونه برنامهریزی در بهرهبرداری منابع آب میباشد. آنالیز روند دبی جریان رودخانه با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال برای حوزه آبخیز استان مازندران در دورههای 30، 40، 50 و 60 ساله در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه و همچنین دبی اوج انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که اثر افزایش گازهای گلخانهای و در نتیجه تغییر اقلیم، روی رواناب رودخانه حوزههای آبخیز منطقه اثر شدیدی گذاشته که باعث کاهش دبی رودخانهها به ویژه در قسمت شرقی حوزههای آبخیز استان شده است. نتایج آنالیز روند در مقیاس ماهانه نشان داد که در اکثر ماهها به ویژه فصل تابستان، عمده ایستگاههای هیدرومتری روند نزولی معنیداری را تجربه کردند. تنها در فصل زمستان برای ایستگاههای هیدرومتری روند مثبتی را در طول چند دهه شاهد بودیم. به نظر میرسد روند افزایشی در فصل زمستان بهدلیل افزایش دما و در نتیجه ذوب شدن برف میباشد که باعث افزایش دبی آب پایه و به تبع آن افزایش دبی رودخانه در طول زمان باشد. همچنین نتایج آنالیز روند دبی اوج نشان داد که در طول چهار دهه اخیر، دبی اوج روند مثبتی را تجربه کرده که به دلیل تغییرات در الگوی بارش میباشد. دستاورد این پژوهش میتواند در پیشبینی خشکسالیهای آتی، برنامهریزی آبیاری و مدیریت منابع آب منطقه کمک شایانی باشد.
Analysis of streamflow trend in Mazandaran rivers using non-parametric Mann-Kendal test
نویسندگان [English]
Ali Koulaian1؛ Mojtaba Khoshravesh2؛ Nima Mohammadigolafshani3؛ Mohammadjavad Mirzaee4
1MSc, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
2Assistant Professor, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
3MSc, Hydraulic Structures, Sciences and Research Branch of Islamic Azad University, Iran
4Assistant Professor, Faculty of Agricultural Engineering and Animal Husbandry, The Education Complex of Agriculture and Animal Science of Torbat-e-Jam
چکیده [English]
Nowadays, the impacts of climate change evaluation on watershed hydrological resources is the most important task before any water resources planning. Stream flow trend was analyzed using non parametric Man-Kendall test conducted for 30, 40, 50 and 60 year periods in three, monthly, seasonal and annual time-scales and also peak discharge in Mazandaran Province watersheds. Results showed that the increase in Greenhouse gases and consequently climate change influenced severely on river stream flow which led to reduced river stream flows, especially in the eastern parts of the region the trend analysis results showed that most of hydrometric stations had significant downward trend especially in summer season and only they experienced positive trend in winter. It seems that increase in winter season is due to temperature rise and consequently melting of snow which led to increase of base-flow and upward trend during the studied period. Results of peak flow trend analysis showed that upward trend for recent four decades is due to changes in precipitation pattern. The research achievement may considerably help in forecasting the upcoming drought, irrigation planning and water resources management.
کلیدواژهها [English]
Climate change, Mazandaran catchments, Time-scale, trend analysis, Water resources