| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,873 |
| تعداد مقالات | 32,555 |
| تعداد مشاهده مقاله | 42,418,914 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,194,545 |
تجزیه ژنتیکی عملکرد دانه و برخی صفات زراعی در ژنوتیپ‌های کلزا در شرایط کاشت معمول و تاخیری | ||
| نهال و بذر | ||
| مقاله 8، دوره 31، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 339-364 اصل مقاله (347.32 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/spij.2017.111263 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن امیری اوغان* ؛ محمد مقدم؛ کاظم قاسمی گلعذانی؛ امیرحسین شیرانی‌راد | ||
| چکیده | ||
| در این بررسی 120 ژنوتیپ کلزا شامل ده لاین به عنوان پایه مادری، ده تستر و یک صد دورگ F2 حاصل از تلاقی لاین‌ها با تسترها در کرج در قالب دو طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در دو تاریخ کاشت، نیمه اول مهر (نرمال) و نیمه اول آبان (تأخیری) در سال زراعی 90-1389 کاشته شدند. تجزیه واریانس ساده و مرکب اختلاف معنی‌داری بین تیمار‌‌ها از نظر عملکرد دانه و صفات زراعی در هر دو شرایط کاشت و در مجموع نشان داد که بیانگر تنوع ینتیکی قابا توجهی بین ژنوتیپ‌ها بود. تجزیه لاین × تستر حاکی از سهم بیشتر اثر غیرافزایشی ژن‌ها در کنترل عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در هر دو شرایط آزمایش بود. وراثت‌پذیری عمومی تمام صفات در هر دو شرایط بالا برآورد شد (بین 14/63 و 12/89 درصد) که بیانگر اهمیت بیشتر واریانس ژنتیکی نسبت به واریانس محیطی بود. وراثت‌پذیری خصوصی تعداد شاخه در بوته، عملکرد دانه، ارتفاع بوته و تعداد خورجین در بوته در هر دو شرایط کاشت در حد متوسط (بین 42/43 و 02/56 درصد) و برای تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در هر دو شرایط کاشت در حد کم (به ترتیب 33/36 و 61/24 درصد) بود. بنابراین گزینش برای عملکرد دانه و اجزای آن به ویژه تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در نسل‌های اولیه چندان موثر نخواهد بود. هر دو عمل افزایشی و غیر افزایشی ژن‌ها در کنترل ژنتیکی تمام صفات نقش داشتند ولی برای تعداد شاخه در بوته و عملکرد دانه (فقط کاشت تاخیری) و ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه (در هر دو شرایط آزمایش) نقش عمل غیرافزایشی ژن‌ها بیشتر مشهود بود. برآورد ترکیب‌پذیری صفات نشان داد که تستر‌های T9 و T2 و لاین L1 به‌عنوان بهترین ترکیب شونده‌های عمومی در جهت افزایش عملکرد دانه بودند. چهار دورگ T7×L1، T8×L5، T3×L8و T8×L9 در شرایط کاشت معمول و سه دورگ T3×L1، T9×L2و T7×L3 در شرایط کاشت تاخیری بهترین ترکیب شونده‌های خصوصی برای افزایش عملکرد دانه بودند. برخی از این دورگ‌ها دارای بیشترین هتروزیس مثبت و معنی‌دار برای عملکرد دانه بودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلزا؛ کاشت تاخیری؛ تنش سرما؛ تجزیه لاین × تستر؛ وراثت پذیری؛ اثر ژنتیکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Genetic Analysis of Seed Yield and some Agronomic Traits in Rapeseed Genotypes Under Normal and Late Sowing Conditions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| H. Amiri Oghan؛ M. Moghaddam؛ K. Ghassemi Golezani؛ A. H. Shirani Rad | ||
| چکیده [English] | ||
| In the persend study, 120 genotypes of rapeseed including ten lines, ten testers and their one hundred progenies were grown in normal sowing dates (first half of October) and late sowing date (first half of November) in two separate alpha-lattice designs with two replications in Karaj in 2010-11. The analysis of variance in each environment and the combined analysis of variance over the environments revealed significant differences among adjusted treatments in terms of yield and related traits in both normal and late sowing conditions. Therefore, there were high genetic diversity among genotypes for all traits. Line×tester analysis indicated a higher proportion of non-additive gene effects for yield and related traits in both conditions. Broad sense heritability was high for all traits under both normal and late sowing conditions (from 63.14 to 89.12%) which indicates the importance of genetic variation than environmental variance. However, narrow sense heritability was moderate for number of branches per plant, seed yield, plant height and number of siliques per plant (from 43.42 to 56.02 %) and low for number of seeds per silique and 1000-seed weight in both sowing conditions (36.33 and 24.61%), respectively. Therefore, selection for seed yield and its components, especially the number of seeds per silique and 1000-seed weight in early generations would not be very effective. Both additive and non-additive gene action involved in the genetic control of all characters, but the role of non-additive gene action for number of branches per plant and seed yield (only late sowing), plant height, number of siliques per plant, number of seeds per silique and 1000-seed weight (in each experimental conditions) was more evident. Estimation of combining ability of traits showed that testers T9, T2 and line T1 were the best general combiner for increasing seed yield. Hybrids T7×L1, T8×L5, T3×L8 and T8×L9 under normal sowing date and T3×L1, T9×L2 and T7×L3 under late sowing date conditions were the best specific combiner to increase seed yield. Some of hybrids also had the highest positive and significant heterosis for seed yield. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rapeseed, Late sowing, Cold stress, line × tester analysis, heritability, genetic effects | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 253 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 263 |
||