| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,036 |
| تعداد مقالات | 33,971 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,670,030 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 76,692,508 |
بررسی امکان احیای جنگلهای بنه از طریق کاشت مستقیم بذر و نهال | ||
| تحقیقات جنگل و صنوبر ایران | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 25، مهر 1385، صفحه 220-207 اصل مقاله (324.77 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی حمزه‌پور* 1؛ سید‌کاظم بردبار1؛ لادن جوکار1؛ علیرضا عباسی2 | ||
| 1اعضاء هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس | ||
| 2کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان فارس. | ||
| چکیده | ||
| جنگلهای زاگرس اگر چه از نظر تولید چوب مطرح نیستند، اما از جنبه زیست محیطی، حفاظت منابع آب و خاک، پناهگاه حیات وحش و تولید محصولات فرعی متنوع نقش انکار‌ناپذیری در پایداری اکوسیستم و معیشت ساکنان این مناطق ایفا می‌کنند. این جنگلها رویشگاه یکی از گونه‌های درختی با ارزش به‌نام بنه (پسته وحشی) می‌باشد که از گذشته‌های دور مورد بهره‌برداری شدید قرار گرفته و به لحاظ عدم حضور درختان مادری و تولید بذر کافی، تجدید حیات طبیعی در آنها در حال حاضر از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیست. این مقاله، امکان احیای جنگلهای بنه را از طریق کاشت مستقیم بذر و نهال با هدف دستیابی به ساده‌ترین و با صرفه‌ترین شیوه غنی‌سازی این جنگلها و جلو‌گیری از تخریب بیش از پیش آنها و در نهایت افزایش درآمدحاشیه‌نشینان و ساکنان جنگلهای این مناطق بررسی می‌نماید. تحقیق در قالب طرح آماری‌کرتهای خردشده Split plot با دو تیمار اصلی بذر و نهال و چهار تیمار فرعی شامل روشهای کاشت چاله معمولی، چاله کاسه‌ای، شیار با گاوآهن و بانکت در محدوده طرح جنگلداری ارسنجان اجرا شد. در طی دوره رویش و فعالیت حیاتی گیاه یادداشت‌برداری به منظور ثبت مراحل جوانه‌زنی و آغاز رشد بذرها و نهالها و آمار‌برداری از تعداد بذر سبز شده و تاریخ حد‌اکثر سبز شدن بذرها، ظهور و فعالیت آفات و بیماریها، شادابی نهالها و رابطه بین عوامل جوی و موفقیت و زنده‌مانی نهالها و تعیین عوامل بازدارنده رشد، نمو و استقرار نهالها بر اساس برنامه زمان‌بندی انجام شد. بررسیهای انجام شده در طول مدت اجرای طرح حاکی از آن است که در استان فارس با توجه به وضعیت اقلیمی موجود از جمله بارندگی نسبتاً کم، عدم پراکنش منظم بارندگی، وجود فصل خشک طولانی، تبخیر زیاد و بروزتنش خشکی در طول فصل رویش گیاه، احیا و غنی‌سازی جنگلهای بنه با استفاده از کاشت بذر و نهال از موفقیت چندانی برخوردار نبوده و این حالت در کاشت بذر چشمگیر‌‌تر است. افزون بر آن قطع و سر‌شاخه‌زنی درختان مادری، حضور دام در عرصه جنگل و تغذیه جوندگان از جمله خرگوش و جوجه تیغی خود عامل دیگری است که موجودیت نهالهای تازه رویش یافته را در عرصه‌های جنگلی تهدید می‌نماید. وجود درختان مادری بذر‌ده، تاج پوشش مناسب و حضور گونه‌های گیاهی اعم از درختچه و بوته‌ایها به عنوان گیاه پرستار از عواملی هستند که می‌توانند به همراه مدیریت صحیح و اعمال قرق با توجه به کند رشد بودن گونه بنه، به استقرار و تجدید حیات طبیعی این جنگلها کمک نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| احیای جنگل؛ بذر؛ نهال؛ روش کاشت؛ زنده‌مانی؛ بنه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The potential of rehabilitation of wild pistacio forests through straight seed sowing and seedling planting | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mojtaba Hamzehpour1؛ Sayyed Kazem Bordbar1؛ Ladan Joukar1؛ Ali Reza Abbasi2 | ||
| 1Members of Scientific Board, Fars Agricultural and Resources Research Center, Shiraz. Iran. | ||
| 2Forest Expert, Fars Agricultural Resources Research Center, Shiraz. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Although Zagros forests are not important from wood production aspect, but in terms of environmental and ecological aspects, by products, soil and water conservation as well as shelters for wildlife are very important and play undeniable role in sustaining ecosystem and the economy of inhabitants. These forests are habitat of an important tree species, namely wild pistachio (Pistacia atlantica). This species has been exploited for its gum for a long time and lacks good regeneration due to the absence of seed producing stands. The possibility of rehabilitation of pistachio forests was studied through straight seed sowing and seedling planting to find the simplest and the most economic way of conserving these forests and to prevent further destruction. The research was carried out in a split plot statistical design with seed and seedling as the two main treatments and four sub-ordinate treatments such as common pitting, bowl pitting, furrow and banquette within Arsenjan site. During the period, germination, survival and growth of seedlings were recorded. In addition the presence of pests and diseases and the relation between climatic factors and the establishment and survival of seedlings were also examined. The results indicate that the rehabilitation of wild pistachio forests through seed/seedling plantation was not successful in Fars province due to several limiting factors, including low and uneven rainfall, the existence of a long dry period, high evaporation and moisture stress during growth season. The failure was more serious in seed sowing. Furthermore, cutting and severe pruning of parent trees, presence of livestock in the forest and wildlife grazing were other factors which threatened the establishment of new grown seedlings in the pistachio forest. However, the presence of seed producing trees, suitable crown cover and some shrubs and bushes as nursing plants would enhance the establishment and natural regeneration of pistachio forests provided that proper management and conservation of the forests are guaranteed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pistacia atlantica, Planting Method, rehabilitation, seed, Seedling, survival | ||
| مراجع | ||
|
- اوجی، غ.، 1369. گزارش عملیات جنگل‌شناسی و جنگلداری طرح نیمه تفضیلی زیر‌حوزه ارسنجان، حوزه آبخیز دریاچه بختگان. اداره کل منابع طبیعی فارس: - اوجی، م.ق. و حمزه‌پور، م.، 1382. گزارش مطالعات جنگل بنه. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران 10(1): 308-283. - بردبار، س.ک. و نعمتی، ا.، 1374. بررسی اجمالی جوامع بنه و بادام استان فارس. مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 353. - بوداغی، ع.، 1374. بررسی شرایط اکولوژیکی پراکنش و زاد‌آوری بنه. مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 242. - بی‌نام، 1384. آمار هواشناسی ایستگاه ارسنجان. اداره کل هواشناسی استان فارس. - حسامی، م.، 1382. ارزیابی طرح جنگلداری ارسنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، 68 صفحه. - حسین‌زاده، ج. و طهماسبی، م.، 1374. ارزش‌های اقتصادی و اجتماعی جنگلهای بنه (استان ایلام). مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 116. - حیدری، م. ج.، 1374. دانستنی‌های بنه (پسته وحشی). مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام:386- 385. - عبدالله‌پور، م.، 1374. اصول سیاست‌های بهره‌برداری از درخت بنه. مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه، انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 135. - فتاحی، م.، 1374.(الف). اکولوژی پسته وحشی. مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 26. - فتاحی، م.، 1374.(ب). بهره‌برداری از درختان پسته وحشی در کردستان. مجموعه مقالات اولین سمینار ملی بنه. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان ایلام: 224. - مرتضوی جهرمی، س. م.، 1366. مسائل و مشکلات پیوند بادام اهلی بر روی پایه وحشی. مجله زیتون، شماره 71 :12. - نگهدار‌صابر، م.، 1383. بررسی عوامل مؤثر بر پراکنش جغرافیایی. گزارش نهایی طرح، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس: 12-10. - نگهدار‌صابر، م. و فتاحی، م.، 1382. وضعیت جنگلهای بنه در ناحیه ایران و تورانی. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران10 (1): 121- 99. - هوشیدری، ف. و یوسفی، ب.، 1380. بررسی مصارف دارویی بنه در کردستان. خلاصه مقالات دومین همایش بنه: 64. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,516 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,345 |
||