2برگزیده جشنواره جوان خوارزمی و عضو شرکت پژوهشگران نانو فناوری
3عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
چکیده
جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 تا از آنها انحصاری هستند. در این تحقیق سرشاخه S. bachtiaricaBunge وJamzad S. khuaistanica در دو مرحله (قبل از گلدهی و گلدهی کامل) از رویشگاههای طبیعی آنها جمعآوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانسگیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیهای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیسهای بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اسانس S. bachtiarica در زمان قبل از گلدهی حاوی 20% کارواکرول و 19% تیمول و در زمان گلدهی کامل حدود 26% کارواکرول و 5% تیمول است. اسانس S. khuaistanica در مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل حاوی حدود 90% کارواکرول بود. با توجه به خواص ضد میکروبی ترکیبهای فنلی تیمول و کارواکرول، اثرات ضد میکروبی اسانسها با روشDisk diffusion بر روی پنج نوع باکتری گرم مثبت (Bacillus subtilis،Bacillus cereus،Micrococcus loteus، Staphylococcus sp.وStaphylococcus areous) و سه نوع باکتری گرم منفی (Kellebsiella pneumonia، Kellebsiella oxytoca و Pseudomonas aeroginosa) بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانسهای S. khuaistanica در هر دو مرحله برداشت و اسانس S. bachtiarica در مرحله قبل از گلدهی دارای اثرات ضد میکروبی قابل ملاحظهای هستند که میتوانند به عنوان جایگزینی مناسب برای آنتیبیوتیکهای سنتزی که مقاومت باکتریها به آنها روز به روز در حال افزایش است بکار روند.
Antimicrobial effects of the essential oils of two Satureja species (S. Khuzistanica Jamzad and S. bachtiarica Bunge) in two harvesting time
نویسندگان [English]
F. Sefidkon1؛ L. Sadeghzadeh2؛ M. Teimouri3؛ F. Asgari3؛ Sh. Ahmadi4
1Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
2Selected in 5th Kharizmi Festival and member of Nanotechnology Reaserchers Co
3Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
4Research Center of Agriculture and Natural Resources of Lorestan province
چکیده [English]
The genus Satureja represents 15 species in Iran, 9 of them are endemic. In this study, the aerial parts of Satureja khuzistanica Jamzad and Satureja bachtiarica Bunge were collected at two stage of plant growth (before flowering and full flowering) from their natural habitats. After drying the plant materials in shade, essential oils were obtained by hydro-distillation and analyzed by capillary gas chromatography, using flame ionization and mass spectrometric detection. The results showed the oil of S. bachtiarica contained 20% carvacrol and 19% thymol before flowering and 26% carvacrol and 5% thymol at full flowering stage, as main components. The oil of S. khuzistanica, in both harvesting time contained about 90% carvacrol. Due to the antimicrobial effect of phenolic compounds, thymol and carvacrol, the antimicrobial effects of these oils were determined against five gram positive bacteria (Bacillus subtilis, Bacillus cereus, Micrococcus loteus, Staphylococcussp. and Staphylococcus areous) and three gram negative bacteria (Kellebsiella pneumonia, Kellebsiella oxytoca andPseudomonas aeroginosa). The result showed the oil of S. khuzistanica had strong anti-bacterial effect in both harvesting stage. The anti-bacterial effect of S. bachtiarica oil was stronger before flowering stage, because of more percentage of phenolic compounds. So these oils can be used instead of synthetic antibiotics that their resistance against bacteria increased daily.
- زرگری، ع.، 1361. گیاهان دارویی، جلد دوم، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، 1001 صفحه.
- سفیدکن، ف.، جمزاد، ز. و برازنده، م.، 1383. اسانس Satureja bachtiarica Bungeبه عنوان منبعیغنی از کارواکرول.تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20(4): 425-440.
- میرزا، م. سفیدکن، ف و احمدی، ل.، 1375. اسانسهای طبیعی، استخراج، شناسایی کمی و کیفی، کاربرد، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 205 صفحه.
- Adams, P.R., 1995. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectroscopy, Allured Publishing Corp., Carol Stream, New York. 456 p.
- Sefidkon, F. and Ahmadi, Sh., 2000. Essential oil of Satureja khhuzistanica Jamzad,Journal of Essential Oil Research, 12: 427-428.
- Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2000. Essential oil of Satureja bachtiarica Bunge, Journal of Essential Oil Research, 12: 545-546.