| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شماره‌ها | 2,805 |
| تعداد مقالات | 31,822 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,375,365 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,808,889 |
تحلیل روند عوامل هیدروکلیماتولوژی و کاربری اراضی بر منابع آب حوزه آبخیز حبله‌رود | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 11، دوره 23، شماره 3، مهر 1395، صفحه 555-566 اصل مقاله (761.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2016.107616 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه سادات سیدعلی1؛ محمد رحیمی* 2؛ جعفر دستورانی3؛ محمد خسروشاهی4 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران | ||
| 2دانشیار، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران | ||
| 3استادیار، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه سمنان، ایران | ||
| 4دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| آگاهی از تغییرات، نوسانات و روند پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژیک در حوزه‌های آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک به منظور مدیریت منابع آب ضروری است. رودخانه حبله‌رود از جمله معدود رودخانه‌های دایمی استان سمنان بوده و نقش مهمی در تأمین آب دشت گرمسار دارد. در مقاله حاضر، نقش عوامل اقلیمی و کاربری اراضی در آورد حوزه آبخیز مورد بررسی قرار گرفته است. برای این‌منظور، روند تغییرات داده‌های اقلیمی(بارندگی و دما) و دبی در ایستگاه‌های واقع در داخل و نزدیک به حوضه در گام‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال بررسی شد. برای آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و تاثیر آن بر رواناب با استناد به روش پیشنهادی هلسل و هیرش، اثر عامل بارش (بعنوان متغیر بیرونی) و نیز اثر همبستگی زنجیره‌ای از داده‌های ارتفاع رواناب حذف و مجددا" آزمون روند برای داده‌های لگاریتمی باقیمانده ارتفاع رواناب (مقادیر تعدیل شده) بکار گرفته شد. در بخشی از این تحقیق، برای پی بردن به نقش عوامل اقلیمی در سیمای حوضه، تغییرات خط برف طی 20 سال اخیر نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد پارامترهای بارندگی و میانگین دما در سه گام زمانی ماهانه، فصلی و سالانه و همچنین داده‌های رواناب پس از حذف اثر بارش و همبستگی زنجیره‌ای بین داده‌ها، فاقد روند معنی‌دار است. از این‌رو می‌توان گفت عوامل اقلیمی و تغییر کاربری‌ها تاثیر مهمی بر وضعیت منابع آب سطحی حوضه آبخیز نداشته است. در این راستا روش هلسل و هیرش به‌خوبی اثر بارش و تغییرات آن را حذف و اثر سایر عوامل را نشان داد و می‌توان از آن در سایر مناطق نیز استفاده کرد. همچنین خط برف حوضه، روند معنی‌داری را نشان نداد. آنچه ترسیم نمودار حداقل و میانگین ارتفاع خط برف حوضه نشان داد نوسانات زیاد سالانه و نیز دوره انتخابی برای تحلیل داده‌ها است. این عوامل ، می‌تواند دلیل اصلی بر معنی دار نبودن روند دبی جریان و ارتفاع رواناب باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روند؛ منابع آب؛ خط برف؛ من-کندال؛ حبله‌رود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Trend Analysis of Hydroclimatological Parameters and Detection of Manageral Changes in Water Resources Conditions of Hablerood Watershed | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Somayeh seyed ali1؛ mohammad rahimi2؛ Jafar Dastourani3؛ Mohammad Khosroshahi4 | ||
| چکیده [English] | ||
| In this study, the impact of climatological parameters and land use on water yield of the watershed was investigated. Therefore, the trend of climatological parameters (precipitation and temperature) and stream flow discharge were studied monthly, quarterly and annually at the stations located inside and near the watershed using Mann-Kendall test. To evaluate the land use changes and its impact on run-off, the Helsel and Hirsch method was employed. In this method, the impact of precipitation (as exogenous variable) and the serial correlation of run-off data were removed, and again the trend test was implemented on the remaining logarithmic data of run-off (adjusted).In addition, the variations of snow line during the last 20 years were investigated to determine the role of climatological variation on watershed landscape.The results revealed that precipitation and mean temperature parameters over monthly, seasonal, and annual scales as well as run-off data after removing the precipitation impact and serial correlation between data had no significant trend.Therefore, it is concluded that climatological parameters and land use changes had no noticeable influence on the surface water of the watershed.Our results clearly showed that the Helsel and Hirsch method could be used in other regions since it could remove the effects of precipitation and its variation carefully.Moreover, the snow line of the study watershed showed no significant trend. According to the minimum and average snow line height, a high annual fluctuation was observed in the watershed during the study period. These factors may be the main reasons for non-significance of stream flow discharge and run-off height trends. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| trend, hydroclimatology factors (temperature, precipitation, discharge), Water resources, snow line, Mann-Kendall, Hableroud watershed | ||
| مراجع | ||
|
-حجام، س. و شرعی‌پور، ز.، 1382. ذوب برف در حوزه آبریز طالقان. پژوهش‌های جغرافیایی، 46: 49-62. -دودانگه، ا.،سلطانی، س.، سرحدی، ع.، 1390. بررسی روند مقادیر حدی جریان (جریان حداقل و سیل) در حوزه آبخیز سد سفیدرود. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 15(58): 215-230. -قربانی، م.، سلطانی، ا.،1381. بررسی تغییر اقلیم گرگان طی 40 سال گذشته. علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 4: 3-14. -مساح بوانی، ع.، مرید، س.، 1384. اثرات تغییر اقلیم بر جریان رودخانه زاینده‌رود اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 4: 17-27. یاراحمدی، د.، 1393. تحلیل هیدروکلیماتولوژی نوسان‌های سطح آب دریاچه ارومیه. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، سال 46(1): 77-92. -Bahremand, A., Hamdami, Gh. and Saniyi, A., 2013. Long-term changes trend analysis in rainfall and discharge in west lake Urmia. Journal of Watershed Management Research, 4(8): 43-57. - Cunderlik, J. M., and Burn, D. H., 2002. Non-stationary pooled flood frequency analysis. Journal of Hydrology, 276: 210-22 -Changnon, S. A., and Kunkel, K. E., 1995. Climte related fluctuations in Midwestern floods during 1921-1985. Journal of Water Resources, Plant. and Management, 121: 326-334. -Gardner, L. R., 2009. Assessing the effect of climate change on mean annual runoff. Journal of Hydrology, 379: 351-359. -Helsel, D. R. and Hirsch, R. M., 1992. Statistical Methods in Water Resources. Elsevier Science Publishing Company, New York. 525p. -Farokhnia, A. and Morid, S., 2013. Assessment of the temperature and precipitation variations on the tend of river flows in Urmia lake watershed. Journal of Water & Wastewater, 3: 86-97. -IPCC (Intergovermental Panel on Climate Change)., 2007. Summary for policymakers. 1-16. In: Parry, M. L., O.F. Canziani, J. P. Palutikof, P. J. Van der Linden and C. E. Hanson, (Eds.), Climate Change 2007, Impact, Adaptation, and Vulnerability, Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the intergovernmental Panel on Climate Change. Cambrifge University Press. Cambridge, UK. -Kahya, E., and Kalayci, S., 2004. Trend analysis of streamflow in Turkey. Journal of Hydrology, 289:128-144. -Kahya E., and Partal, T., 2007. Is seasonal precipitation decreasing or increasing in Turkey?. Online Journal of Earth Sciences, 1(1): 43-46. -Kumar S., Merwade V., Kam J. and Thurner, K., 2009. Streamflow trends in Indiana: Effects of long terms persistence, precipitation and subsurface drains. Journal of Hydrology, 374(1-2): 171-183. -Kundzewics, Z. W., 2008. Climate change impacts on the hydrologic cycle. Ecohydrol and Hydrobiol, 8: 195-203. -Lettenmaier, D. P., Wood E. F. and Wallis, J. R., 1994. Hydro-Climatological tends in the continental United States.1948-88. Journal of Climate, 7:586-607. -Matthew, B., Charlto, Nigel, W. and Arnell, R., 2011. Adapting to climate change impacts on water resources in England—An assessment of draft. Water Resources Management Plans, Global Environmental Change, 21: 238–248. -Mirabbasi Njafabadi, R. and Dinpashoh, Y., 2010. Trend analysis of stream flow across the north west of Iran in the recent three decades. Journal of water and soil, 24(4): 757-768. -Mitchell, J. M., Dzerdzeevskii, B., Flohn, H., Hofmeyr, W. L., Lamb, H. H., Rao, K. N. and Wallen, C. C., 1966. Climate change. WMO Technical Note. World Meteorological Organization, 79p. -Sheikh, V. B., Bahremand, A. and Mooshakhian, Y., 2011. A comparision of trends in hydrologic variables in the Atrak river basin using non parametric trend analysis tests. Journal of Water and Soil Conservation, 18(2): 1-22. -Serrano, V. L., Mateos, V. L., and Garc a, J. A., 1999. Trend analysis of monthly precipitation over the Iberian Peninsula for the period 1921-1995. Physics and Chemistry of the Earth, Part B: Hydrology, Oceans and Atmosphere, 24: 2. 85-90. -Tao, H., Gemmer, M., Bai,Y., Su, B. and Mao, W., 2011, Trends of streamflow in the Tarim River Basin during the past 50 years:Human impact or climate change?. Journal of Hydrology, 400: 1–9. -Yue, S., Pilon, P. and Cavadias. G., 2002. Power of the Mann-Kendall and Spearman's rho testes for detecting monotonic trends in hydrological series. Journal of hydrology, 259: 254-271. -Zhang, X., Harvey, K. D., Hogg, W. D. and Yuzyk, T. R., 2001. Trends in Canadian streamflow. Water Resources Research, 37: 987-998 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 760 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 748 |
||