غفاری مقدم, زهرا, فنایی, حمیدرضا. (1395). تحلیل اقتصادی توابع تولید برای کلزا و خردل در شرایط کم آبیاری در منطقه سیستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 30(3), 347-359. doi: 10.22092/jwra.2016.107155
زهرا غفاری مقدم; حمیدرضا فنایی. "تحلیل اقتصادی توابع تولید برای کلزا و خردل در شرایط کم آبیاری در منطقه سیستان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 30, 3, 1395, 347-359. doi: 10.22092/jwra.2016.107155
غفاری مقدم, زهرا, فنایی, حمیدرضا. (1395). 'تحلیل اقتصادی توابع تولید برای کلزا و خردل در شرایط کم آبیاری در منطقه سیستان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 30(3), pp. 347-359. doi: 10.22092/jwra.2016.107155
غفاری مقدم, زهرا, فنایی, حمیدرضا. تحلیل اقتصادی توابع تولید برای کلزا و خردل در شرایط کم آبیاری در منطقه سیستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1395; 30(3): 347-359. doi: 10.22092/jwra.2016.107155
تحلیل اقتصادی توابع تولید برای کلزا و خردل در شرایط کم آبیاری در منطقه سیستان
1مربی و عضو هیأت علمی پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران.
2استادیار و عضو هیأت علمی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، زابل، ایران.
چکیده
به منظور تخمین توابع تولید کلزا و خردل هندی تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از50%، 70% و 90 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده گیاه در خاک)، میزان پتاسیم در سه سطح کاربرد (صفر، 150 و 250 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار) بر دو گونه از جنس براسیکا شامل کلزا (هیبرید هایولا 401) و خردل (رقم بومی از هند)، فاکتورهای آزمایش بودند. در این پژوهش اثرات کم آبیاری بر توابع تولید، هزینه، سود و درآمد دو گیاه کلزا و خردل هندی مورد بررسی قرار گرفت. چهار نوع تابع تولید شامل درجه دوم، ترانسلوگ، لئونتیف و کاب داگلاس مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از آزمون ها و معیارهای اقتصاد سنجی بهترین فرم تابع مشخص شد. بهترین شکل تابع از نظر مناسبی برازش در محصول کلزا و خردل تابع درجه دوم تشخیص داده شد. نتایج تحلیل اقتصادی مطالعه نشان داد که تیمار های 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک و 90 درصد تخلیه رطوبت خاک به همراه کاربرد 250 کیلوگرم کود سولفات پتاسیم به ترتیب دارای بالاترین سود به ازای آب مصرفی و نسبت منفعت به هزینه می باشند. لذاّ مصرفی و نسبت منفعمن به عنوان تیمارهای برتر در محصول کلزا و خردل معرفی شدند.
Economic Analysis of Production Functions for Canola and Mustard under Deficit Irrigation Conditions in Sistan
نویسندگان [English]
Z GH1؛ H F2
چکیده [English]
In order to estimate the production function of canola and Indian mustard under low irrigation, a factorial experiment was conducted based on completely random blocks in three replications during two growing seasons, 2013 and 2014, in the Agriculture and Natural Resources Research Station of Zahak, Sistan and Baluchistan province , Iran. The tested factors were the irrigation regime at three levels (irrigation after 50%, 70%, and 90% of soil moisture depletion by the plant, SWD); potassium rate at three levels of application (0, 150, and 250 kg potassium sulfate/ha), and their interaction effect on two species of the Brassica genus including oilseed rape (Hyola hybrid 401) and mustard (the native cultivar of India). In this paper, the effects of low irrigation on production functions, costs, profits, and revenue of both Hindi Rape and mustard were investigated. Four tyip types of production function were considered including Quadratic, Traonlog, Cobb-Douglas and Leontieof. And by using econometric tests, the best form of function in terms of its processing fitness in rape and mustard was identified as the quadratic function. The economic analysis results showed that 70% SWD treatment and 90% SWD with application of 250 kg potassium sulfate fertilizer, respectively, had the highest profit in terms of the consumed water and the benefit to cost ratio, so, they were introduced as the superior treatments in production of canola and mustard.
کلیدواژه‌ها [English]
Irrigation regime, Quadratic function, Benefit to cost ratio, Benefit per unit of consumed water, Potassium fertilizer
اکبری نودهی د.1390. تاثیر مقادیر مختلف آب بر عملکرد، کارایی مصرف آب و تعیین تابع تولید پنبه در استان مازندران. دانشکشاورزی و تولید پایدار،. (1)2/21.: 103-111
بخشوده م. و اکبری ا. 1392. اقتصاد تولید (کاربرد آن در کشاورزی). انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان. کرمان. 358.
توکلی ع. 1392. کم آبیاری و مدیریت آبیاری تکمیلی گندم آبی و دیم در شهرستان سلسله. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. (4) 27: 590-600
توکلی م. و تاجبخش ک. 1387. بررسی و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی مرزی سیستان. فصلنامه روستا و توسعه. (2)11: 162-143.
خواجه روشنائی ن.، دانشور کاخکی م. و محتشمی برزادران غ. 1389. تعیین ارزش اقتصادی آب در روش تابع تولید، با بکارگیری مدلهای کلاسیک و آنتروپی (مطالعه موردی: محصول گندم در شهرستان مشهد). فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی. (1)24: 113-119.
ساعی م. 1391. مقایسه اقتصادی دو روش آبیاری سطحی و قطرهای در کشت زیر پوشش پلاستیک محصول گوجه فرنگی در جیرفت. پژوهش آب ایران. (8)5: 89-98
شریعتی ش. و قاضی شهنی زاده پ. 1379. کلزا، معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی. انتشارات مرکز نشر آموزش کشاورزی. 40.
کیانی ع. و کلاته عربی م. 1388. بررسی توابع تولید آب در شرایط آبیاری تکمیلی گندم. مجله آبیاری و زهکشی ایران. (2)3: 112-122.
کیانی ا. و فیروزی جهانتیغ ث. 1390. ساماندهی و توانمندسازی محله سیزده شهر زابل با استفاده از GIS. سمینار ملی کاربرد GIS. در برنامه ریزی اقتصادی، اجتماعی و شهری تهران.
گجراتی د. 1378. مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه حمید ابریشمی. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.
فنایی ح. ر.، گلوی م.، کافی م.، قنبری بنجار ا. و شیرانی راد ا. ح. 1388. اثرمصرف کود پتاسیم ومیزان آب آبیاری بر عملکرد وکارایی مصـرف آب دو گونـه کلزا و خردل هندی (Brassica napus L.) و (Brassica jukcea L.). مجله علوم زراعی ایران. (3)11: 273-291.
قدمی فیروزآبادی ع.، شاهنظری ع.، و رائینی سرجاز م. 1393. تحلیل اقتصادی مدیریت کم آبیاری و تعیین اعماق شاخص بهینه آبیاری در گیاه آفتابگردان. نشریه پژوهشهای حفاظت آب و خاک. (6)21: 255-268
قهرمان ب. و سپاسخواه ع. 1375. حداکثر عملکرد نسبی محصولات زراعی: چشم اندازی جدید در کم آبیاری. آب و توسعه. 14: 25-33.
عزیزیان. ا.، سپاسخواه ع.، توکلی ع. و زیبایی م. 1385. بهینه سازی اقتصادی آب آبیاری و کود نیتروژن برای گندم در مقادیر مختلف بارندگی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. (4)10: 45-75.
علیزاده آ. 1383. رابطه آب، خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه امام رضا. مشهد.
مشعل م.، راوی پور م.، سادات نوری ا. و زارع زیرک ا. 1387. بهینه سازی عمق آب مصرفی ذرت با کم آبیاری (مطالعه موردی: دشت ورامین). پژوهش کشاورزی: آب، خاک و گیاه در کشاورزی. (4)8: 123-134.
نادری ا.1381.کم آبیاری، روشی برای افزایش بهره وری آب. مجله خشکی و خشکسالی کشاورزی. 5: 26.
Datta K.K. and Dayal B. 2000. Irrigation with poor quality water: Anempirical study of input use economic loss and coping strategies. Ind.J.ofAgr.Economics, 55:26-37.
FAO. 2007. Agricultural Data, FAOSTAT. Available at Food and Agriculture Organization of the United Nations. Http: //faostat.fao.org/faostat/collections.
Gunasekera C. P., Martin L. D., French R. J., Siddique K. H. M. and Walton G. H. 2003. Effects of water stress on water relations and yield of Indian mustard (B. juncea L.) and canola (B. napus L.). Proceedings of the 11th Australian Agronomy Conference. Geelong, Victoria. Australian Society of Agronomy.
Hatfield J. L., Sauer T. J. and Prueger J. H. 2001. Managing soils to achieve greater water use efficiency: A review. Agron. J, 93: 271-280.
Jensen C.R. 1982. Effect of soil water osmotic potential on growth and waterrelationship of barley during soil water depletion. Irrigation Science, 3: 111-121.
Ma Q. Sh., Niknam R. and Turner D. W. 2006. Response of osmotic adjustment and seed yield of Brassica napus and Brassica juncea to soil water deficit at different growth stages. Aust J Agric. Res, 57:221-226.
Meehl G.A. and Tebaldi C. 2004. More intense, more frequent, and longer lasting heat waves in the 21st century. Science. 305: 994-997.
Niknam S. R., Ma Q. and Turner D. W. 2003. Osmotic adjustment and seed yield of Brassica napus and Brassica juncea genotypes in a water-limited environment in south-western Australia. Aust. J. Exp. Agric, 43:1127-1135.
Parra M.A. and Romero, G.C. 1980. On the dependence of salt tolerance ofbeans on soil water matric potential. Plant and Soil, 56: 3-16.
Scarth R. and Tang J. 2006. Modification of brassica oil using conventional and transgenic approaches. Crop Sci, 46: 1225-1236.
Sepaskhah A.R. and Akbari D. 2005. Deficit irrigation planning under variable seasonal rainfall. Biosys.Eng, 92 (1): 97-106.
Sepaskhah A.R. and Boersma L. 1979. Shoot and root growth exposed toseveral levels of matric potential and NACL induced osmotic potential of soilwater. Agron. J., 71: 746-752.
Thompson C.D. 1988. Choice of flexible function forms: Review and appraisal. Western Journal of Agricultural Economic, 13:169-183.
Varian H. 1992. Microeconomic Analysis. Norton and Company, Inc.
Wang Y.R., Kang sh.Zh., Li F.Sh., and Zang L. 2007. Saline water irrigation response of cotton on clay Arkansas Farm. Research, 41:4-5.
Yang X. E., Liu J. X., Wang W. M., Ye Z. Q. and Luo A. C. 2004. Potassium internal use efficiency relative to growth vigor, potassium distribution and carbohydrate allocation in rice genotypes. J Plant Nut, 27:837–852.
Zand-Parsa Sh. And Sepaskhah A.R. 2001. Optimal applied water and nitrogen for corn. Agric. Water Manag,52: 73-85.
