1موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج،
3تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خوی، ایران
چکیده
به منظور برآورد اجزای واریانس ژنتیکی خصوصیات زراعی آفتابگردان، 16 هیبرید سینگلکراس حاصل از تلاقی 4 لاین رستور با 4 لاین نرعقیم به عنوان تستر در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی ارزیابی شدند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار از نظر خصوصیات زراعی در دو شرایط جداگانة آبیاری مطلوب و محدود ارزیابی و دادههای حاصل بر اساس طرح تلاقی لاین× تستر تجزیه شدند. بر اساس نتایج حاصل در شرایط آبیاری مطلوب طول دوره رویش، وزن هزار دانه و میزان روغن دانه در کنترل اثرات افزایشی و ارتفاع بوته در کنترل اثرات غیر افزایشی بودند. زمان شروع گلدهی، قطر طبق و عملکرد دانه و روغن در کنترل هر دو نوع اثرات افزایشی و غالبیت بودند. در شرایط آبیاری محدود طول دوره رویش در کنترل اثرات افزایشی و ارتفاع بوته و عملکرد دانه و روغن در کنترل اثرات غالبیت بودند. زمان شروع گلدهی در کنترل هر دو نوع اثرات افزایشی و غیر افزایشی بود. در شرایط آبیاری محدود مقادیر وراثت پذیری در مقایسه با شرایط آبیاری مطلوب کمتر بود که میتواند از تأثیر بیشتر محیط در شرایط دارای تنش باشد. نتایج این بررسی نشان داد که در شرایط تنش رطوبتی روشهای مبتنی بر گزینش میتواند نقش موثری در تهیه ارقام زودرس آفتابگردان داشته باشد ولی اصلاح ارتفاع بوته و عملکرد دانه و روغن نیازمند دورگگیری و بهرهمندی از پدیده هتروزیس است. غربالگری مواد ژنتیکی در شرایط محدودیت رطوبتی میتواند باعث افزایش کارایی برنامههای بهنژادی در جهت تهیه ارقام متحمل در برابر خشکی شود.
Study on effects of foliar spraying and soil split application of nitrogen on differences of dry land wheat varieties and genotype for nitrogen uptake, grain and straw yields
نویسندگان [English]
M. Gaffari1؛ F. Shariati2؛ A. Lack3
1Seed and Plant Improvement Institute Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3Khoy agricultural and Natural Resources Research Station, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO),Khoy, Iran
چکیده [English]
This research conducted to investigate on effects of foliar spraying and soil split application of nitrogen on differences of dryland bread wheat varieties and genotype for nitrogen uptake, grain and straw yield. In order to do this study, experiment was conducted with factorial arrangement completely randomized block design with factor A: total, split and foliar spray applications and factor B: wheat varieties Azar2, Sardari and, Turkey 3702 genotype with three replications for three years from 2007 to 2010 in Maragheh. The results indicated that effects of urea foliar spraying, split and total nitrogen fertilizer application methods were significantly different for grain and straw yields, nitrogen uptake grain and straw of wheat varieties and genotype. Urea spraying and split method of nitrogen had highest grain and straw yields and nitrogen uptake. In addition, main effects of wheat varieties and genotype were found significantly different. Azar2 and Turkey 3702 genotype at same level increased grain yield compared to Sardari variety. Turkey 3702, Azar2 and Sardari at different methods of nitrogen application were significantly different for nitrogen content of grain. Turkey 3702 compared to other wheat varieties had heights grain nitrogen content at nitrogen split application. It can be concluded that spray and split applications of nitrogen compared to total nitrogen application can increase nitrogen content of grain and grain and straw yields. In addition, wheat genotype and varieties at nitrogen application methods can increase differently nitrogen uptake, grain and straw yields.