1دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد
2دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد
3استاد، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
4مربی، ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎک و آﺑﺨﯿﺰداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزی، یزد، اﯾﺮان
چکیده
از اهداف اصلی اجرای پروژههای پخش سیلاب، نفوذ آب به داخل خاک و تغذیه آبخوانها است. بدین منظور، تغییرات نفوذپذیری خاک سطحی در عرصههای پخش سیلاب در استان یزد شامل پخش سیلاب سیریزی بافق، هرات و میانکوه مهریز بهعنوان نماینده مناطق خشک و نیمهخشک بررسی شد. در این پژوهش، در هر عرصه پخش سیلاب 12 آزمایش نفوذپذیری (نوارهای اول تا چهارم و در هر نوار سه آزمایش) به روش استوانههای مضاعف انجام شد. با استفاده از دادههای حاصل از اندازهگیری نفوذ، کارایی مدلهای نفوذ کوستیاکوف، کوستیاکوف-لوییس، هورتن، SCS و فیلیپ در برآورد نفوذ تجمعی در عرصههای پخش سیلاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، میانگین نفوذپذیری برای عرصههای پخش سیلاب سیریزی بافق، هرات و میانکوه مهریز بهترتیب 1.06، 1.52 و 2.94 سانتیمتر در ساعت است. همچنین، معادله مناسب برآورد نفوذ تجمعی برای عرصه پخش سیلاب بافق، معادله هورتن با RMSE برابر 0.097 و ضریب ناش و ساتکلیف برابر 0.992 بوده و برای عرصههای پخش سیلاب مهریز و هرات معادله کوستیاکوف- لوئیس با ضرایب RMSE و ناش و ساتکلیف بهترتیب برابر 0.358، 0.994 و 0.081، 0.991 از کارایی بیشتری در برآورد نفوذ تجمعی برخوردار است.
1PhD student, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
2Associate Professor, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
3Professor, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
4Scientific Board, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Yazd, Iran
چکیده [English]
The main objective of water spreading projects is recharging aquifers. In this study, changes of soil surface permeability in Yazd water spreading projects, including Sirizi in Bafgh, Herat and Miankouh in Mehriz were investigated. Using a double ring, 12 Permeability tests (in first and fourth strips and three tests for each strip) were performed. Using measured data the performance of permeability equations such as Kostiakov, Kostiakov-Lewis, Horton, SCS, and Philip were compared in estimating cumulative infiltration and infiltration rate in the study areas. Results showed that average permeability for Bafgh, Herat and Mehriz water spreading projects were about 1.06, 1.52 and 2.94 cmhr-1, respectively. The best equation for estimating cumulative infiltration in Bafgh was the Horton equation with RMSE and Nash Sutcliffe coefficients of 0.097 and 0.992, respectively, while in Herat and Mehriz the best equation was the Kostiakov-Lewis equation with Nash-Sutcliffe coefficient and RMSE of 0.385, 0.994, 0.081 and 0.991 respectively.