1کارشناس ارشد پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
2عضو هیئت علمیمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
3دانشجوی دوره دکترای سنجش از دور، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده
فناوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب به منظور پایش زمانی برخی از پدیدههای طبیعی بهشمار میرود. شوری ثانویه از مهمترین عوامل کاهش باروری خاک در مناطقی است که مدیریت کارآمد و مطلوب بر منابع آب و خاک وجود نداشته است. این تحقیق به منظور بهرهگیری از فناوری سنجش از دور در طبقهبندی و ارزیابی روند تغییرات خاکهای سدیمیدر دشت قهاوند صورت گرفت. شیوه کار بر پایه تفکیک سطوح مختلف خاکهای قلیائی به وسیله دو سری اطلاعات دادههای رقومیماهوارهای لندست 5 و7 همراه با مطالعات زمینی استوار بوده است. طبقهبندی تصاویر برای قلیائیت خاک با استفاده از باندهای مختلف تصاویر به کمک سنجندههای TM و ETM و مطالعه شاخصهای مختلف PCA57،PCA123، DVI، GREENESS، BRITHNESS برای خاک و پوشش گیاهی صورت گرفت. هر یک از تصاویر با استفاده از طبقهبندی نظارت شده و الگوریتم نگاشت طیفی زاویهای (SAM) طبقهبندی شدند. پس از تصحیح طبقهبندیها، نتایج در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت نقشههایی با مقیاس 1:50000 ارائه گردید. نتایج نشان دهندة افزایش وسعت خاکهای سدیمیبه میزان 8/9 درصد در طی 11 سال میباشد. بهطوریکه در کلاس محدودیت کم سدیم (A1) میزان تغییرات 1/23 درصد، در کلاس محدودیت متوسط سدیم (A2) میزان تغییرات 7/13 درصد و در کلاس محدودیت زیاد سدیم (A3) میزان تغییرات 3/0 درصد بود. وسعت اراضی بایر و فاقد پوشش و کفههای نمکی نیز از 3005 به 8446 هکتار رسیده که حدود 181 درصد نسبت به قبل افزایش داشت. بر این اساس، گسترش همه جانبه قلیائیت در طی این دوره اساساً تحت تأثیر مدیریت نامناسب آب و بهرهبرداری نادرست از منابع اراضی و تغییرات کاربری اراضی بوده است.
Remote sensing technology is useful tool for spatial and temporal monitoring of natural phenomenon. Secondary salinization is known as the main causes of soil degradation where inappropriately land management occurred in a region. Total saline and sodic soils in Hamedan province are estimated at 70,000 hectare that includes 9.5 percent of total cultivable lands in this province. This paper tries to show important aspects of applying remote sensing in classification of sodic soils in Qahavand plain. The objective of this study is to monitor the sodic soils by using satellite information landsat-5&7. Classification of satellite imagery for alkalinity was carried out by investigation various bands and indexes such as PCA57, PCA123, NDVI, GRI, BRI. The supervised classification and spectral response angular mapping method used to classify the images. The soil maps were prepared by geographic information system in 1:50,000 scale. The results showed that total sodic soils areas were extended during last 11 years by 9.8 percent. The change in low sodisity class (A1) was 23.1 percent; in medium sodisity class (A2) was 13.7 percent and in sever sodisity class (A3) was 0.3 percent. The area of bare soils was 3005 hectares which is estimated 8446 hectares now and increased by 181 percent. The most important reasons for extension of sodic soils in this region are lack of proper land use and water management and conversion of land uses.