1کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان، مجری مسئول زیرطرح سبزوار؛ مشهد
2عضو هیئت علمیمؤسسه تحقیقاتجنگلهاومراتع کشور و هماهنگ کنندة ستادی طرح ملی؛ تهران
3کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
برای واسنجی الگوی آماری تعیین انبوهی بهینة تاغکاریها بر پایة اثرات توأم بافت خاک، بارش متوسط سالانه، سن و رویش قابل انتظار در منطقة سبزوار، و استفاده از نتایج بدست آمده برای بهینهسازی انبوهی تاغکاریهای این منطقه، ابتدا اندازة رشد و سرسبزی قابل انتظار برای تک درختان واقع در شرایط متعارف تاغکاریهای هفت سالة منطقة کالیاغمورت سبزوار تعیین شد. با قرار دادن این مقدار و دیگر مقادیر پیشگفته در الگوی آماری یادشده، انبوهی بهینه به اندازة 309 پایه در هکتار برآورد و به عنوان تیمار شمارة 3 (3T) منظور شد. دیگر تیمارها برای واسنجی انبوهی برآورد شدة مذکور، شامل247=1T، 278=2T، 340=4T، 371=5T و انبوهی اولیه یا شاهد، 500=6T پایه در هکتار، از طریق تنک کردن درختان مازاد، در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در اواخر زمستان 1372 اجرا شد. ارتفاع و قطر تاج درختان در زمان اجرای طرح و در پایان هر یک از ده فصل رویش بعدی اندازهگیری شد. تجزیه و تحلیل نتایج ده ساله نشان داد که اگرچه اثر تیمارها بر مؤلفههای رشد معنیدار است، ولی ترتیب موفقیت تیمارها تناسبی با شمارة آنها(درجة انبوهی) ندارد. از جمله تیمارهای شمارة 2 و 5 با بیشترین رشد در گروه a، تیمار 6 (شاهد) با کمترین رشد در گروه b و سایر تیمارها در گروه بینابین ab قرار میگیرند. تیمارهای شمارة 2 و 6 با 7/84 درصد اختلاف معنیدار به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار رشد شاخص اندازة کلی درختان را به خود اختصاص دادند. بر پایة نتایج این پژوهش ده ساله، انبوهی بهینة تاغکاریهای منطقة کال یاغمورت سبزوار 278 پایه در هکتار است. این مقدار انبوهی به اندازة 10درصد تنکتر از رقمی است که به وسیلة الگوی آماری مورد واسنجی و بر پایة مشخصات خاک و بارندگی سالانة منطقة سبزوار برآورد میشود.
Growth of Haloxylon spp. plantation, ten years after thinning, in Sabzevar
نویسندگان [English]
Mohammad javad Ahmadian yazdi1؛ Esmaeil Rahbar2؛ Orujali Karimi3
چکیده [English]
A general model was developed to explain the interrelationships between soil saturation percentage, mean annual precipitation, and population density on growth and vigority of planted Haloxylon trees. Based on the model, estimated number of population density for 7 years old Haloxylon plantation in Sabzevar was 309 trees per hectar; therefore, six density treatments were selected around the estimated density; two density treatments over estimated number, two under it, and existing density as the control treatment. The treatments consisted of T1=247, T2=278, T3=309, T4=340, T5=371, and existing density(control) T6=500 trees per hectar. The treatments have been compared in a Randomized Complete Block Design, with four replications, since winter of 1994. After thinning practices, height(H) and crown diameters(CD) of the remained trees were measured. This measurement was repeated during the growth period in ten years. Since the CD increment between the first and the 10th measurement was 3 times more than H increment; therefore, a size index(SI) model of the form H×(CD)2, which was constructed by trial and error, was found to distinguish the best among the 6 treatments. The growth percentage of H, CD, and SI between first and the last measurement were calculated. The analysis of variance of the growth percents showed that there is significant differences between treatments for H, CD, and SI. The highest growth belonged to T2 and lowest belonged to T6(control). The results show that optimized population density of seven years old Haloxylon stands in Sabzevar is 10% less than the estimated number based on the general model.
کلیدواژهها [English]
Haloxylon, SAXAUL, Thinning, population density, Wilting, soil texture