3کارشناس ارشد، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
رنگ خاک یکی از مشخصات تفکیککننده در بسیاری از سیستمهای طبقهبندی خاک میباشد. تعیین رنگ خاک بدون تکیه بر روش بصری، با استفاده از اندازهگیری بازتابهای طیفی امکانپذیر میباشد. هدف از این تحقیق ارزیابی دادههای طیفی در برآورد رنگ خاک میباشد. مناطق خشک بهعلت دورههای طولانی روزهای آفتابی، رطوبت کم خاک و تنک بودن پوشش گیاهی دارای شرایط ایدئال برای تحقیقات دورسنجی و بکارگیری دادههای ماهوارهای میباشد، بنابراین اراضی جنوبغرب دریاچه نمک آران بهعنوان محل تحقیق انتخاب گردید. در این تحقیق از دادههای لندست Tm در تاریخ خرداد ماه 1381 استفاده شد. با بررسی ترکیبهای باندهای Tm ازجمله ترکیب باندی Tm 4قرمز؛ Tm 3 سبز؛ Tm 2 آبی و پیمایش میدانی بیست سایت نمونهبرداری که دارای پوشش گیاهی کمتر از دوازده درصد و سنگ و سنگریزه کمتر از پنج درصد بودند انتخاب گردید. سه سایت مربوط به خاکهای مرطوب (سطح آب زیرزمینی بالا) و شور و مرطوب بود که جهت مقایسه منحنی بازتاب طیفی آنها با خاکهای هفده سایت دیگر استفاده شد. از مرکز هر یک از این سایتها در مساحتی به ابعاد 3×3 پیکسل به فاصله معین چهار نمونه انتخاب گردید. اجزاء رنگ مانسل، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عوارض سطحی مانند سنگ، سنگریزه و پستی و بلندی سایتها اندازهگیری شد. نتایج همبستگی بین باندهای سنجنده Tm و اجزاء رنگ مانسل نشان میدهد که باندهای آبی، سبز و قرمز با اجزاء رنگ مانسل دارای بالاترین همبستگی میباشند. بنابراین بطور کلی میتوان نتیجه گرفت که اندازهگیری بازتاب طیفی نمونههای خاک نیز روشی است برای برآورد رنگ خاک، همچنین رابطه بین باندهای مرئی لندست و رنگی که به روش چشمی اندزهگیری شده مؤید این میباشد که دادههای ماهوارهای را میتوان برای مطالعات خاکها و پدیدههای زمینشناسی با اطمینان بکار گرفت. پیشنهاد میشود برای اندازهگیری دقیق رنگ خاک، بازتاب طیفی خاک در محدوده طیف مرئی با اسپکترورادیومتر اندازهگیری شود.
One of the apparent characteristics of soil is color which shows high correlation with soil characteristics and spectral reflectance. Soil color is identified using visual comparison of sample and colored chips of Munsell color charts .In arid regions due to the prolonged sunny days, low soil moisture, sparse vegetation cover and close relation between land units and soils, there is an ideal condition for application of remote sensing data especially for study of relation between satellite data and color of surface features. The soil color and the most effective factors on color and spectral reflectance of soil are explained in brief. Color composite images produced from TM7, TM4 and TM2 as red, green and blue respectively used in order to choose sample sites. The 20 sample sites were chosen based on resample 3×3 pixels (90×90 m). In each site, the soil surface conditions and the munsell color of the soil surface were investigated in the field. Some physico-chemical properties of soil samples were also determined in the laboratory. The results of this study indicates that munsell notation of hue, value and Chroma are significantly correlated to the visible bands of Landsat (TM) data. From this study it may be concluded that visible reflectance of Landsat can be used to estimate soil color, if very precise result is not expected .More investigation are necessary in order to improve the obtained results.
کلیدواژهها [English]
TM, visible bands, spectral properties, arid region, soil color