حسنوند, محمد, جعفری, علی اشرف, سپهوند, علی, نخجوان, شهرام. (1388). بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در تودههای بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(4), 517-535.
محمد حسنوند; علی اشرف جعفری; علی سپهوند; شهرام نخجوان. "بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در تودههای بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 4, 1388, 517-535.
حسنوند, محمد, جعفری, علی اشرف, سپهوند, علی, نخجوان, شهرام. (1388). 'بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در تودههای بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(4), pp. 517-535.
حسنوند, محمد, جعفری, علی اشرف, سپهوند, علی, نخجوان, شهرام. بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در تودههای بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1388; 16(4): 517-535.
بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در تودههای بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان
1کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد
2دانشیار، بانک ژن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
4استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد
چکیده
به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در 6 توده محلی ماشک، دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرمآباد به اجرا درآمد. عملکرد علوفه تر و خشک، ارتفاع بوته و صفات کیفی (درصد قابلیت هضم، درصد پروتئین خام، کربوهیدراتهای محلول در آب، فیبر خام، دیواره سلولی بدون همیسلولز ADF، دیواره سلولیNDF و خاکستر کل) در سالهای 1385 و 1386 اندازهگیری شد. در تجزیه واریانس مرکب دو آزمایش، اثر محیط برای کلیه صفات بجز درصد قابلیت هضم معنیدار بود و متوسط میانگین ژنوتیپها در محیط آبی و دیم بهترتیب برای عملکرد علوفه خشک (76/2 و 35/2 تن)، پروتئین خام (8/24 و 6/21 درصد) و کربوهیدرتهای محلول (9/10 و 9/12 درصد) بود که نشاندهنده افزایش عملکرد علوفه و درصد پروتئین خام و کاهش کربوهیدراتهای محلول در شرایط آبی بود. اثر ژنوتیپ برای عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، کربوهیدراتهای محلول و درصد NDF معنیدار بود. ضریب همبستگی بین عملکرد علوفه با صفات ارتفاع بوته، درصد کربوهیدراتهای محلول و فیبرخام مثبت و با درصد پروتئین خام منفی و معنیدار بود. از طرف دیگر کربوهیدراتهای محلول با عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، درصد قابلیت هضم همبستگی مثبت و با صفات پروتئین خام، درصد خاکستر و درصد ADF و NDF همبستگی منفی و معنیدار داشتند. در تجزیه کلاستر، 6 ژنوتیپ در دو گروه قرار گرفتند. در نمودار بای پلات براساس شاخصهای پنجگانه مقاومت به خشکی تودههای حساس و مقاوم به خشکی از هم متمایز شدند. طلارزان (ازنا) با عملکرد 1/3 و 7/2 تن در هکتار علوفه خشک بهترتیب در محیط آبی و دیم برای کشت در دیمزارهای پرباران استان توصیه شد. تودههای ترش آباد دورود و فهره الیگودرز بهترتیب با عملکرد 55/2 و 72/2 تن در هکتار علوفه خشک در شرایط دیم بهعنوان تودههای متحمل به خشکی شناخته شدند و برای کشت در دیمزارهای کم بازده استان معرفی شدند. تودههای دورود و باوکی (ازنا) بهترتیب با تولید 39/2 و 02/3 تن در هکتار علوفه در شرایط آبی بهعنوان حساس به خشکی و مناسب برای کشت آبی شناخته شدند. در بین تودههای یادشده فهره الیگودرز با دارا بودن 74/12 درصد کربوهیدارتهای محلول کیفیت علوفه بهتری داشت.
Study for yield and quality traits in 6 domestic populations of common vetch
(Vicia sativa) grown under optimum and dry land farming system in
Lorestan, Iran
نویسندگان [English]
Mohammad Hasan vand1؛ Ali ashraf Jafari2؛ Ali Sepahvand3؛ Shahram Nakhjavan4
چکیده [English]
In order to compare yield and forage quality, six local genotypes of common vetch (Vicia sativa) were sown in two separate experiments under irrigated and dry land farming system using randomize complete block design with three replications in khorramabad agricultural research station during 2005 and 2006. Data were collected for Forage fresh and dry matter (DM) yield, plant height and quality traits as: dry matter digestibility, (DMD), crude protein (CP), water soluble carbohydrates (WSC), crude fiber (CF), acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF) and total ash. Results of combined analysis showed significant differences between two conditions for all of traits except DMD. The average values of DM (2.76 and 2.35 ton/ha), CP (24.8 and 21.6%), and WSC (10.9 and 12.9%) were obtained for Irrigated and drought condition respectively, indicated higher values of both DM yield and CP and lower values of WSC in Irrigated conditions. Genotype effect was significant for forage yield, plant height, WSC and NDF. Results of correlation coefficients showed that forage yield had positively correlated with plant height, WSC and CF and negatively correlated with CP. Whereas, WSC had positively correlated with DM yield, plant height and DMD and negatively correlated with CP, ADF, NDF and total ash. Using cluster analysis, 6 genotypes were classified into two groups. Using biplot diagram based on 5 droughtresistance indices, six genotypes were scattered. Talarizan (Azna) with average values of 3.1 and 2.7 ton/ha DM yield for optimum and dry condition, respectively had higher values in both conditions and recommended for cultivation in more rainy regions of Lorestan province. Genotypes of Torshabad (Doruod) and Fahre (Aligudarz) with average values 2.55 and 2.72 ton/ha DM yield, respectively for drought condition, were identified as tolerant to dryness and identified for cultivation in dry land farming system. Genotypes of Doruod and Bawki (Azna) with average values of 2.39 and 3.01 ton/ha forage production in irrigated condition recognized as sensitive to dryness and recommended for cultivation in irrigated conditions. Among the productive genotypes, Fahre with average values of 12.74% WSC had good forage quality.