آذینمهر, مریم, بهرهمند, عبدالرضا, کبیر, آتنا. (1394). شبیهسازی اثر سناریوهای تغییر کاربری اراضی روی هیدروگراف جریان حوزه آبخیز دینور با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa. سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(4), 500-510. doi: 10.22092/ijwmse.2015.103137
مریم آذینمهر; عبدالرضا بهرهمند; آتنا کبیر. "شبیهسازی اثر سناریوهای تغییر کاربری اراضی روی هیدروگراف جریان حوزه آبخیز دینور با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa". سامانه مدیریت نشریات علمی, 7, 4, 1394, 500-510. doi: 10.22092/ijwmse.2015.103137
آذینمهر, مریم, بهرهمند, عبدالرضا, کبیر, آتنا. (1394). 'شبیهسازی اثر سناریوهای تغییر کاربری اراضی روی هیدروگراف جریان حوزه آبخیز دینور با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa', سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(4), pp. 500-510. doi: 10.22092/ijwmse.2015.103137
آذینمهر, مریم, بهرهمند, عبدالرضا, کبیر, آتنا. شبیهسازی اثر سناریوهای تغییر کاربری اراضی روی هیدروگراف جریان حوزه آبخیز دینور با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1394; 7(4): 500-510. doi: 10.22092/ijwmse.2015.103137
شبیهسازی اثر سناریوهای تغییر کاربری اراضی روی هیدروگراف جریان حوزه آبخیز دینور با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa
1کارشناس ارشد، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2دانشیار، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3دکتری رشته آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
چکیده
انواع کاربری اراضی و پوشش مختلف زمین عملکرد قابل توجه و مؤثری روی فرایندهای هیدرولوژیکی از جمله رواناب و سیل دارند. اما چگونگی و میزان این تأثیر در سطح و مکانهای مختلف متفاوت میباشد. مدلهای توزیعی مکانی بهدلیل داشتن قابلیت توزیعی، برای بررسی تغییرات کاربری اراضی و برآورد کمی این تغییرات مناسب میباشند. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی اثرات سناریوهای تغییرات کاربری اراضی روی هیدروگراف خروجی حوضه با کمک ابزار مدلسازی توزیعی و GIS است. بهمنظور حصول هدف در این تحقیق مدل هیدرولوژیکی توزیعی-مکانی WetSpa که در گروه مهندسی هیدرولوژی و هیدرولیک دانشگاه آزاد بروکسل توسعه یافته است، بهکار برده شد. این مدل در حوضه دینور با مساحت 1717 کیلومتر مربع از شاخههای رودخانه کرخه واقع در استان کرمانشاه استفاده شد. همچنین، مدل هیدروگراف روزانه را با توجه به معیار ناش-ساتکلیف 66 درصد با دقت نسبتاً خوبی پیشبینی مینماید. طبق پتانسیل حوضه دینور، نه سناریو تغییر کاربری اراضی در محیط GIS طراحی و برای شبیهسازی به مدل واسنجی شده وارد شدند. سپس با مقایسه هیدروگراف خروجی در وضعیت موجود کاربری اراضی با نتایج شبیهسازی شده از نه سناریو، تغییرات در فرایندها و پارامترهای هیدرولوژیکی بررسی شد. نتایج حاکی از آن است که شبیهسازی این تغییرات بهوسیله مدل با توجه به نتایج، قابل قبول میباشد.
Simulating the effects of landuse change scenarios on flow hydrograph using the spatially distributed hydrological model, WetSpa, in the Dinvar Watershed, Karkheh, Iran
1MSc, Faculty of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran
2Associate Professor, Faculty of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran
3PhD, Sciences and Researches Unit, Islamic Azad University, Iran
چکیده [English]
The various types of land cover and land use have significant roles and impacts on runoff and flood; but how and to what extent is not clear and highly uncertain. The models are becoming more capable for flood prediction, landuse impacts on floods, and decision making in watershed management. The main objective of this research is to assess the impacts of land use changes on flow hydrograph by means of distributed modeling and GIS. A grid-based spatially distributed hydrologic model, WetSpa, which has been developed at the Department of Hydrology and Hydraulic Engineering of VUB, is used in this research to fulfill the aim. The basic model inputs are a digital elevation model (DEM), land use and soil maps of the study area in GIS raster format, and hydrometeorological data. The model is applied to the Dinvar river basin (1717 km2), and its main tributaries. The Dinvar river located in Kermanshah, is one of the main tributaries of the Karkheh River. The model predicts the daily hydrographs with a good accuracy, 66% according to the Nash-Sutcliffe. For assessing the impact of landuse changes on floods, the calibrated model is applied for nine scenarios using the hourly data. The potential of Dinvar cachment, nine landuse change scenarios in GIS was determined and entered the calibrated model for simulation. changes in processes and hydrological parameters were investigated by comparing the output hydrograph of present landuse with simulation result of 9 scenarios. Results show that model simulation is acceptable as for the result of model.
کلیدواژهها [English]
GIS, Dinvar cachment, land use change scenarios, The Karkheh River, WetSpa