سیداخلاقی, سیدجعفر, انصاری, ناصر, یوسف کلافی, سعید. (1391). بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 19(1), 133-148. doi: 10.22092/ijrdr.2012.103075
سیدجعفر سیداخلاقی; ناصر انصاری; سعید یوسف کلافی. "بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 19, 1, 1391, 133-148. doi: 10.22092/ijrdr.2012.103075
سیداخلاقی, سیدجعفر, انصاری, ناصر, یوسف کلافی, سعید. (1391). 'بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 19(1), pp. 133-148. doi: 10.22092/ijrdr.2012.103075
سیداخلاقی, سیدجعفر, انصاری, ناصر, یوسف کلافی, سعید. بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1391; 19(1): 133-148. doi: 10.22092/ijrdr.2012.103075
بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان
1مربی پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
2مربی بازنشسته، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3مربی پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
اگرچه عوامل مؤثر بر تخریب منابع طبیعی کم و بیش شناسایی و معرفی شدهاند، اما این عوامل از منظر اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی، کمتر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. بنابراین به نظر میرسد که قبل از هر اقدامی باید تخریب منابع طبیعی متوقف شود و برنامهای برای قطع تخریب منابع طبیعی تنظیم در سطح «قطع تخریب منابع طبیعی» شود. در این پژوهش با استفاده از شیوههای اسنادی پیمایشی و کار ستادی با استفاده از ابزارهای مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در استان اردبیل نتایج بدست آمده مورد بحث و نتیجهگیری قرار گرفته است. در سطح کل استان تعداد 10 منطقه نمونه با مساحتی معادل 122020 هکتار (حدود 10 درصد عرصههای منابع طبیعی استان) متشکل از 68 سکونتگاه روستایی و عشایری و 273 خانوار نمونه تعیین و انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع 19 عامل اصلی در قالب سه گروه عوامل مربوط به دام و دامداری، عوامل مربوط به قطع و برداشت و عوامل مربوط به تغییرکاربری و طرحها در تخریب منابع طبیعی استان مؤثر بودهاند. از جمعبندی نظرات بهرهبرداران و کارشناسان مشخص شد که گروه عوامل دام و دامداری 9/45 درصد، گروه قطع و برداشت 6/20 درصد و گروه تغییرکاربریها و طرحها 5/33 درصد در تخریب عرصههای منابع طبیعی مؤثر بودهاند. در این بررسی تعیین سهم عوامل تخریب به تفکیک نواحی رویشی، نتایج قابل اتکایی را برای برنامهریزان استانی منابع طبیعی ارائه داده است.
Although the factors affecting the degradation of natural resources have been more or less identified and introduced, little research has been done on these factors from the view point of socio economic and cultural features. It seems that before any action, degradation of natural resources must be stopped through a cessation program for natural resources degradation. This research was based upon documental, field and desk research method through three types of study including documents surveying, collecting information and field study using observation, companionship and questionnaires in Ardebil province. Ten sampling regions with a surface area of 122020 ha including 68 rural and nomad settlements and 273 households were selected. Our results showed that totally 19 main factors in three groups of livestock (45.9 %), harvesting (20.6 %) and land use change (33.5 %) were effective in degradation of natural resources of Ardebil province. In this research, determination of the destructive factors on the basis of separate vegetation regions gave valid results for natural resoures provincial managers
کلیدواژهها [English]
: Socio-economic factors, Natural resources degradation, Degradation Index, ARDEBIL PROVINCE