1کارشناس ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
2استادیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
3استاد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گرگان
4مدیرکل منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری
چکیده
گیاه کافوری یکی از گونههای نادر در استان چهار محال و بختیاری میباشد که در محدودهای به وسعت 3500 هکتار در منطقه دوتو-تنگ صیاد پراکنش دارد. در این تحقیق مناطق انتشار گونه در استان، پوششگیاهی و گونههای همراه آن در موقعیتهای مختلف، فنولوژی گیاه در منطقه و ارتباط گیاه با عوامل محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. گونه Camphorosma monspeliaca در کل چشمانداز رویشگاه انتشار دارد. ولی واقعیت انتشار و بهترین الگوی پراکنش گونه که به صورت غالب یا گونه همراه می باشد، تودههای گیاهی را تشکیل میدهد؛ بهنحویکه دامنههای شمالی، جنوبی و توپوگرافی مسطح میباشد. این گونه در دامنههای مختلف با گونههای متفاوتی همراه است. بهطوریکه از پایینترین تا بالاترین شیب در رویشگاه حضور دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین عاملهای گیاهی این گونه در جهات مختلف، متفاوت است. درجهت دامنه رو به جنوب از تراکم و درصد پوشش بیشتری برخوردار است. بهنحویکه پروتئین و هضمپذیری زیاد آن را از نظر کیفیت علوفهای، گونهای مطلوب توجیه میکند. این گونه در خاکهای غیرشور (Ec کمتر از 2 دسیزیمنس بر متر)، قلیایی (pHبین5/8-5/7)، با بافت رسی، لومی رسی، لومی و با مقدارآهک30% - 20% و با مقدار گچ و ماده آلی کم، رشد و پراکنش دارد. عناصر کربن، نیتروژن، کلسیم و منیزیم در خاک تحت رویش این گیاه نسبت به عناصر دیگر مقدار بیشتری دارند، دلیل آن نیاز بیشتر و سهولت دسترسی به این عناصر میباشد سدیم در مقایسه با پتاسیم و فسفر با واحد یکسان (ppm) در تودههای مورد مطالعه مقدار بیشتری دارد، از دلایل آن میتوان به توانایی جذب سطحی سدیم در گیاهان با مسیر فتوسنتزی C4 از خانواده Chenopodiacea دانست. به طور کلی مطالعه این گونه به دلیل ارزشهای چند منظوره، از جنبههای مختلف ضروریست.
Ecological Characteristics of Camphorosma monspeliaca in Doto-Tangsayad Habitat, Chaharmahal va Bakhtiari Province (Iran)
نویسندگان [English]
Hojat... Khedri Gharibvand1؛ Ghasemali Dianati Tilaki2؛ Mansur Mesdaghi3؛ Manuchehr Sardari4
چکیده [English]
Camphorosma monspeliaca is one of the rare species in Chaharmahal va Bakhtiari Province with a distribution of 3500 ha in Doto-Tangsayad. In the current study, distribution of Camphorosma monspeliaca in the province, vegetation and companion species, phenology and relationship between plant and environmental factors were studied to investigate some ecological characteristics. Although Camphorosma monspeliaca has a large distribution in the studied area, the best distribution pattern was seen in southern and northern aspects as dominant or companion species. Camphorosma monspeliaca is companion with other species in different aspects. According to the results, average of plant parameters differed in different aspects as the most canopy cover and density of Camphorosma monspeliaca were recorded in southern aspect.In view of forage quality, protein content and digestibility of the mentioned species are high. Camphorosma monspeliaca can be established in none saline soils (Ec < 2dsm-1) and alkali soils (7.5<pH<8.5) with a soil texture of clay, clay loam, loam and calcareous soils (20-30%) having a low content of organic matter and gypsum.Among studied elements C, N, Ca and Mg were much higher in the soil under Camphorosma monspeliaca vegetation due to the need of range species and easy access to these elements. In comparison to K and P, Na was higher in Camphorosma monspeliaca because of high sodium adsorption ability in plants of Chenopodiacea with a C4 photosynthetic pathway.In general, study of the mentioned species is essential to consider its multiple uses.
کلیدواژهها [English]
Camphorosma monspeliaca, ecological characteristics, Na, Doto-Tangsayad, Chaharmahal va Bakhtiari province