حیدریان آقاخانی, مریم, نقیپور برج, علی اصغر, توکلی, حسین. (1389). بررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد. سامانه مدیریت نشریات علمی, 17(2), 243-255.
مریم حیدریان آقاخانی; علی اصغر نقیپور برج; حسین توکلی. "بررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد". سامانه مدیریت نشریات علمی, 17, 2, 1389, 243-255.
حیدریان آقاخانی, مریم, نقیپور برج, علی اصغر, توکلی, حسین. (1389). 'بررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد', سامانه مدیریت نشریات علمی, 17(2), pp. 243-255.
حیدریان آقاخانی, مریم, نقیپور برج, علی اصغر, توکلی, حسین. بررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1389; 17(2): 243-255.
بررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد
1کارشناسیارشد مرتعداری، دانشکده منابعطبیعی، دانشگاه تربیتمدرس
2نویسنده مسئول، کارشناسیارشد مرتعداری، دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تربیتمدرس
3استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
چکیده
با توجه به اهمیت و لزوم شناخت خصوصیات خاک بهویژه خصوصیات شیمیایی آن در اداره صحیح اکوسیستمهای مرتعی، این مطالعه به منظور بررسی اثر شدت چرای دام بر خصوصیات شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در سه منطقه مرجع، کلید و بحرانی در مراتع سیساب بجنورد انجام شد. بدین منظور نمونهبرداری و جمعآوری اطلاعات پوشش گیاهی و خاک از هر سه منطقه انجام شد. اطلاعات پوشش گیاهی در پلاتهای یک متر مربعی به تعداد 30 نمونه از هر منطقه به صورت تصادفی- سیستماتیک جمعآوری شد. نمونههای خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتر (با توجه به مرز تفکیک افقها) و به تعداد 5 نمونه مرکب (هر نمونه مخلوطی از 6 نمونه) از هر عمق در هر منطقه جمعآوری شد. فاکتورهای درصدکربن آلی، ماده آلی خاک، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC) اندازهگیری شدند. نتایج حکایت از آن داشت که با افزایش شدت چرا از میزان کربن، نیتروژن، ماده آلی، فسفر و هدایت الکتریکی خاک کاسته میشود ولی مقدار اسیدیته افزایش مییابد. نتایج حاصل از بررسی پوشش گیاهی نشان داد که پهنبرگان علفی دارای بیشترین درصد پوشش گیاهی در منطقه مرجع میباشند و با افزایش شدت چرا درصد پوشش گیاهان بوتهای افزایش مییابد. همچنین گیاهان کلاس I بیشترین درصد پوشش را در منطقه مرجع به خود اختصاص دادند. بطوریکه در منطقه بحرانی گیاهان کلاس III از بیشترین درصد پوشش گیاهی برخوردار بودند. به طور کلی میتوان نتیجهگیری نمود که چرای شدید دام باعث کاهش پوشش گیاهی و تغییر ترکیب گونهای میگردد، همچنین با ایجاد تغییرات منفی در عناصر غذایی خاک، پایداری اکوسیستم مرتعی را به خطر میاندازد.
The Effects of grazing intensity on vegetation and soil in Sisab rangelands,
Bojnord, Iran
نویسندگان [English]
Maryam Heidarian Aghakhani1؛ Ali asghar Naghipour Borj2؛ Hosein Tavakoli3
چکیده [English]
It is important to know soil propoerties, particulary its chemical aspects, for the proper management of rangeland ecosystems. The aim of this study is to find the impact of grazing on vegetation and some soil chemical properties, in three areas, the key, reference, and critical, Sisab rangelands, Bojnord. The vegetation cover data was collected from 30, 1m2 quadrats in each area through random –systematic method. The soil data was sampled from two depths 0-15, 15-30 cm and five composite samples were collected (each sample was mixed of six samples) from each depth in the each area. Some factors such as the organic carbon, the percentage of soil organic matters, total nitrogen, absorbable phosphorus, pH and EC were measured. The results showed that carbon, nitrogen, soil organic matters, phosphorus, and EC were been decreased by grazing, but pH was increased. According to results, forbs were the dominant life form in the reference site. Shrubs cover percentages were been increased as grazing increased. In addition, reference site had species that are more palatable and invaders were more abundant in critical area. It was concluded that heavy grazing intensity cause to decrease of vegetaton and conversion of composition of the species cause to negative conversion in alimentary mineral of soil, sustainable of ecosystem would be endangered.
کلیدواژهها [English]
Soil chemical properties, Vegetation cover, grazing intensity, North Khorasan province