- استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، ورامین
چکیده
در مراحل اولیه برنامههای اصلاحی گیاهان علوفهای از طریق ارزیابی قدرت ترکیبپذیری میتوان ژنوتیپهای برتر را انتخاب کرد. یکی از گیاهان علوفهای که از نظر اقتصادی مهم بوده و بهعنوان علوفه کاربرد وسیعی دارد فسکیوی بلند میباشد که خودناسازگار و دگرگشن است. برای ارزیابی ترکیبپذیری عمومی در گیاه فسکیوی بلند، بذور حاصل از پلیکراس 25 ژنوتیپ در مزرعه تحقیقاتی اصفهان کشت و طی سالهای 1391 و 1392 در طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار ارزیابی شدند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد روز تا گردهافشانی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه بارور، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، عملکرد بذر در هر بوته و عملکرد علوفه خشک بود. برای صفت تعداد روز تا گردهافشانی ژنوتیپهای 23 (از اصفهان) و 13 (از مجارستان) بهترتیب با 24/6 و 76/7- بیشترین و کمترین قدرت ترکیبپذیری عمومی را داشتند. برای صفت عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک ژنوتیپهای 15 (از شهرکرد)، 18و 19 (از مجارستان)، 20 و 23 (از اصفهان) و 24(از لهستان) قدرت ترکیبپذیری مثبت و بالا داشتند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشهای صفات مورد مطالعه فامیلهای فسکیوی بلند در چهار گروه قرار گرفتند. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات در گروههای مختلف نشان داد که فامیلهای گروه سوم از نظر صفات عملکرد علوفه بیشترین میانگین را داشتند. بررسی تجزیه خوشهای و همزمان با آن در نظر گرفتن ترکیبپذیری عمومی ژنوتیپها برای تعیین بهترین ترکیب والدی برای تهیه ارقام ساختگی در برنامههای اصلاحی آینده مفید خواهد بود.
General combining ability of half-sib families of tall fescue
(Festuca arundinaceum Schreb)
نویسندگان [English]
fatemeh amini
چکیده [English]
During early stages of breeding programs for large populations of forage plants, general combining ability (GCA) can be used to select superior families for development of a synthetic variety. Tall fescue is one of fescue species that are economically important and widely used as a forage grass. Tall fescue is self-incompatible and wind cross pollinated. This study was conducted to evaluate general combining ability of 25 polycross families of the species during 2012 and 2013 at a research station in Isfahan, in center part of Iran. Number of days to pollination, plant height, number of fertile tiller, length, and width of flag leaf, spike length, seed and forage yield of the families were evaluated. For number of days to pollination, genotype 13 and genotype 23 had the most and the least GCA (6.24 and -7.76), respectively. For fresh forage yield and dry forage yield, genotypes numbered 15, 18 and 19, 20, 23 and 24 had the most GCA. The six mentioned genotypes also had the most values for seed yield. It seems that crosses between the genotypes may produce synthetic varieties with high yield capacity. Cluster analysis grouped the families in four clusters. Analysis of variance showed that the third group had the highest mean for forage yield. Variation in GCA values was observed in most of the studied traits. Simultaneous studies of cluster analysis and GCA of the genotypes can help to find the best parental genotypes to produce synthetic varieties in future breeding programs.
کلیدواژهها [English]
cluster analysis, forage yield, General combining ability, Tall fescue