1کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
2دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
3دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
تنش شوری از عوامل مؤثر در جلوگیری از جوانهزنی و استقرار گیاهچه محسوب میگردد. نمکها در روند جوانهزنی با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یونها، در روند متابولیسم (اثر یونی) مؤثر میباشند. بهمنظور بررسی اثر تنش یونی و اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط بذر دو گونه cristatumAgropyronو Agropyron elongatum از محلولهای ایزواسمزی کلرید سدیم (NaCl) و پلیاتیلنگلایکول 6000 (PEG 6000) در سطوح تنش اسمزی صفر، 4 و 8 بار برای القاء اثر یونی و اسمزی استفاده شد. آزمایش فاکتوریل (3×2×2) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 50 بذر در هر تکرار انجام شد. درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه و شاخص بنیه بین دو گونه Agropyron با افزایش سطح اسمزی تنش، روند کاهشی معنیداری را نشان دادند. بهطوریکه تنها طول ریشهچه بین سطوح تنش صفر و 4 بار تفاوت معنیداری نشان نداد. محلولهای ایزواسمزی NaCl و PEG 6000 در گونه A. cristatum تفاوت معنیداری نشان نداد، ولی در گونه A. elongatum بین این دو محلول تفاوت معنیداری (0.05>P) مشاهده شد. این مطالعه نشان داد PEG 6000 بهعنوان القاگر عامل اسمزی شوری، اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به محلول NaCl بهعنوان عامل یونی داشت. هر چند، با افزایش سطح تنش از شدت متوسط به زیاد، بر میزان سمیت یونی اضافه شد. این بررسی نشان داد که گونه A. elongatum به لحاظ مقاومت به شوری از گونه A. cristatum مقاومتر است.
The effect of salt stress on germination and growth of Agropyron cristatum and Agropyron elongatum with iso- osmotic solutions of sodium chloride and
Polyethylene glycol 6000
Salt and osmotic stresses are responsible for both inhibition or delayed seed germination and seedling establishment. Salts may affect seed germination by either restricting the supply of water (an osmotic effect) or causing injuries through involvement of their ions into the metabolic processes (ionic effect). The aim of the study was to determine the effect of salt and osmotic stresses on Agropyron cristatum and Agropyron elongatum seeds. In this respect, iso-osmotic solutions of sodium chloride (NaCl) and Polyethylene glycol 6000 (PEG 6000) under osmotic stress levels of (0, 4 and 8 bars) were applied to induce osmotic and ionic effects. The applied experimental design was completely randomized design with a three-factor factorial (2×2×3) arrangement in three replications and 50 seeds per replication. Germination percentage, germination rate, shoot length and vigor index showed significant reduction due to higher osmotic tensions on both Agropyron species. Only root length had no statistically significant difference between stress levels 0 and 4 bars. Iso-osmotic solutions of NaCl and PEG 6000 in A. cristatum did not show statistically significant difference, but in the case of A. elongatum significant differences were observed between these two iso- osmotic solutions. This study showed that PEG 6000 as an osmotic agent of salinity had more inhibition effect rather than ionic effect of Nacl. However, the toxicity of ionic effects was raised by increase of osmotic stress levels. This study showed that the tolerance of A. elongatum against salinity was more than A. cristatum species.
کلیدواژهها [English]
Salinity, osmotic and ionic effects, PEG 6000, Agropyron elongatum, A. cristatum