بیات موحد, فرزاد, نیککامی, داود, تکاسی, محمد, مرادی, پرویز, دقیق, حمیده. (1390). بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیبدار. سامانه مدیریت نشریات علمی, 3(4), 223-230. doi: 10.22092/ijwmse.2012.101865
فرزاد بیات موحد; داود نیککامی; محمد تکاسی; پرویز مرادی; حمیده دقیق. "بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیبدار". سامانه مدیریت نشریات علمی, 3, 4, 1390, 223-230. doi: 10.22092/ijwmse.2012.101865
بیات موحد, فرزاد, نیککامی, داود, تکاسی, محمد, مرادی, پرویز, دقیق, حمیده. (1390). 'بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیبدار', سامانه مدیریت نشریات علمی, 3(4), pp. 223-230. doi: 10.22092/ijwmse.2012.101865
بیات موحد, فرزاد, نیککامی, داود, تکاسی, محمد, مرادی, پرویز, دقیق, حمیده. بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیبدار. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1390; 3(4): 223-230. doi: 10.22092/ijwmse.2012.101865
بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیبدار
1مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
2دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
3کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
4دانشآموخته کارشناسی ارشد، واحدعلوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
در مناطق خشک و نیمهخشک، بارشهای جوی بهصورت نامنظم و اغلب با شدت بیشتری اتفاق میافتد؛ این امربهخصوص در اراضی که در جهت شیب شخم خوردهاند، منجر به تولید رسوب و هدررفت خاک میشود. در اینگونه اراضی، اعمال روشهای صحیح مدیریتی و بهزراعی میتواند اثرات نامطلوب این فرآیند را کاهش دهد. در این بررسی، اثر دو تیمار کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش در کرتهای استاندارد و در سه طبقه شیب 12-0، 20-12 و 40 –20 درصد با سه تکرار، جمعاً به تعداد 18 کرت در قالب کرتهای خردشده در پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی، مورد مقایسه قرار گرفتند. در تمامی کرتها شخم موازی شیب، اعمال شد. در نیمی از آنها کاه و کلش گندم بهمقدار پنج تن در هکتار بهصورت مالچ سطحی پاشیده شد. سپس بعد از هر بارندگی مؤثر، اقدام به اندازهگیری مقدار رسوب خارج شده از کرتها شد. نتایج نشان داد که کاربرد مالچ، سبب کاهش 36.9، 10.8 و 4.55 برابری هدررفت خاک بهترتیب برای طبقههای شیب 12-0، 20-12 و 40–20 درصد نسبت به کرتهای شاهد شده است. این مقادیر برای هدررفت مواد آلی در طبقههای شیبمذکور معادل 2.33،7.1 و 4.29 برابر بوده است. نتیجه تجزیه و تحلیل آماری در محیط نرمافزار SAS نشان داد که اختلاف بین کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش از نظر تولید رسوب و هدررفت مواد آلی، در سطح پنج درصد معنیدار بود، اما بین میانگین رواناب در طبقههای مختلف شیب، اختلاف معنیداری وجود ندارد. این نتایج نشان میدهند که استفاده از مالچ کاه و کلش میتواند موجب افزایش نفوذ و کاهش هدررفت خاک شده و با جلوگیری از شسته شدن مواد آلی میتواند از کاهش حاصلخیزی در این گونه اراضی جلوگیری کند.
1Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Zanjan, Iran
2Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
3BSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Zanjan, Iran
4Former MSc Student, Tehran Sciences and Researches Unit, Islamic Azad Univresity, Iran
چکیده [English]
In arid and semi-arid regions the precipitation occurs erratically, and often, with high intensity which causes sediment production and soil loss especially in the areas ploughed parallel to the hill slope direction. In such areas, we can reduce those undesirable effects through employing proper management method. In this survey the effect of two treatments of applying straw mulch in standard plots and over three slope classes of 0-12, 12-20, and 20-40 % with three replicates in the split plot format on the base of RCB design were compared. In all plots, the parallel plough to slope direction was done. After wheat cultivation, on the half of plots, straw mulch was applied uniformly by hand on the soil surface. After any rainfall events, the amount of sediment was measured. Results showed that application of straw mulch caused a reduction of about 36.9, 10.8, and 55.4 % soil loss in three slope classes compared to the plots without mulch application respectively. These amounts for organic carbon loss were 33.2, 7.1, and 29.43 %. Statistical analysis by SAS software showed that difference between two treatments for sediment and Organic Carbon was significant at 5% probability. These results show that straw mulch application can highly increase the infiltration and water absorption and reduce soil and O.C. loss. Also, it can prevent the reduction of soil fertility through reducing organic material loss.
کلیدواژهها [English]
Hill slope, Organic carbon, Rainfed, Soil loss, Straw mulch