1کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
2مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
3استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
4استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
با توجه به اینکه بخش وسیعی از استان اصفهان در ناحیه خشک مرکزی ایران قرار دارد، مستعد وقوع خشکسالی است. لذا انجام مطالعات و تحقیقات مناسب به منظور پایش و پیشبینی خشکسالی از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای متعددی برای تعریف خشکسالی با استفاده از شاخصهای گوناگون ارائه شده است.در این تحقیق خشکسالیهای هواشناسی با استفاده از سریهای بارندگی سالانه و سطوح آستانه متفاوت(50,40,30،60،70،80،90،95درصد) مورد بررسی قرار گرفت.برای این بررسی از دادههای بارش 85 ایستگاه در استان اصفهان و مناطق مجاور آن در یک دوره 32 ساله(1377-1346)استفاده شد.با استفاده از روشهای میانیابی شامل کریجینگ،کوکریجینگ،عکس مجذور فاصله و TPSS، سطوح آستانه میانیابی شدند و خطای مربوط به هر روش محاسبه شد. روش کوکریجینگ دارای کمترین خطا و روش TPSS دارای بیشترین خطا در بین روشهای منتخب بود. در مرحله بعد با استفاده از نرم افزار ILWIS نقشههای گستره خشکسالی در سطوح آستانه متفاوت با مناسبترین روش تهیه شد.با توجه به نتایج به دست آمده در دوره آماری منتخب، در حدود نیمی از بارشها درسطح آستانه 30 درصد بوده است. از طرفی در حدود 28 درصد وقایع بارش مربوط به سطوح آستانه 80 درصد است که نشان دهنده وقوع خشکسالیها با شدت زیاد در منطقه مورد مطالعه بوده است. بیشترین فراوانی وقوع سطوح آستانه درمحدوده مورد مطالعه،به ترتیب30، 80، 60، 50، 40، 90، 70 و 95 درصد است. نتایج بیانگر این است که روش سطوح آستانه راهکار مناسبی در بررسی خشکسالی هواشناسی در منطقه مورد مطالعه است.
Investigation of climatological droughts in Isfahan province
نویسندگان [English]
Mohammad Reza Yazdani1؛ Sattar Chavoshi2؛ Morteza Khodagholi3؛ Bahram Saghafian4
1MSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Isfahan, Iran
2Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Isfahan, Iran
3Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Isfahan, Iran
4Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
چکیده [English]
Most parts of the Isfahan province are located in central arid land of Iran and are sensitive to drought occurrences. So it is required to study drought for prediction. There are many ways to define drought using different indicators. Climatology drought was evaluated using annual precipitation time series and different truncation levels including 30% 40, 50, 60, 70, 80, 90 and 95%. In this study 85 precipitation stations were selected in Isfahan province and around of it, in period of 1966-1998.Interpolation methods such as, kriging, Co-kriging, inverse distance weighted and TPSS were evaluated for interpolation of truncation levels and the error of each method was calculated. In the selected methods, Co-kriging method had minimum error and TPSS method had maximum error. Drought extension maps were drawn for each truncation levels using ILWIS software. Also water volume of probable precipitation is calculated for each truncation levels. Results showed about half of rainfall events occurred in 30 percent truncation level, whereas about 80 percent of the events are in 30 percent truncation level. Thus intense droughts occurred in the study area. Maximum frequency of drought occurrences in basis of truncation levels in study area are 30, 80, 60, 50, 40, 90, 70, 95%, respectively. Results indicated that truncation levels are suitable method for climatological drought evaluation in the studied area.