1دانشیار گروه کشاورزی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی
2کارشناس ارشد مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان گیلان
3مربی گروه کشاورزی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
کشش ریشههای جانبی درختان یکی از شیوههایی است که در حرکات تودهای خاک تأثیر گذاشته و باعث افزایش پایداری آن میشود. ریشههای جانبی، بر خلاف ریشههای عمودی که بهصورت مستقیم باعث افزایش پایداری توده خاک میشود، در مقاومت برشی خاک تأثیر گذاشته و از این طریق باعث افزایش پایداری توده خاک میشود. بهمنظور تحقیق مقدار کشش ریشه در نظام ریشههای درخت ممرز در منطقه رحیم آباد، واقع در جنگلهای جنوب شرق استان گیلان، اقدام به بررسی بر روی ریشه این درخت شود. بر اساس تحقیق انجام شده، مشخص شد که در لایه سطحی خاک (20-0 سانتیمتری)، ریشههای افقی بهصورت متوسط در حدود 167.4 نیوتن در مقطع برش 20-50 سانتیمتر مربع نیرو وارد نموده و یا باعث افزایش مقاومت برشی خاک، بهصورت متوسط به مقدار 24.5 درصد میشود. نتایج آزمایشهای انجام شده نشان داد ریشه درختان ممرز، از طریق تأثیر کششی بههمراه ریشههای عمودی که نقش مهارکننده کل توده خاک اعماق پایینتر را بهعهده دارد، بر روی ناپایداریهای خاک مناطق شیبدار جنگلی، از قبیل لغزشها و خزشها اثر محافظتی دارد.
1Associate Professor, Department of Agriculture, Shabestar Unit, Azad Islamic University
2MSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Gilan, Iran
3Scientific Board, Department of Agriculture, Shabestar Unit, Azad Islamic University
چکیده [English]
A traction effect by lateral roots is one way in which roots contribute to lateral in-plane reinforcement of a shallow soil mass. In contrast to the effect of vertically-extending roots, whereby soil is reinforced by an increase in its shear strength, the traction effect reinforces the soil by enhancing the tensile strength of the rooted soil zone. To verify whether or not a traction effect exists in the root system of Mamraz vegetation، north of Iran, and to investigate the magnitude of this effect, a direct in situ test was conducted at a site in the Shanjan rangelands. The results from the site showed that, in the topmost soil (0-20cm), the lateral roots are able to provide a tractive force of up to 167.4 N (Newtons) over a vertical cross-section area of 20-50 cm2, or an increase in the pulling resistance of the rooted soil by 24.5%. The test results imply that, together with the Mamraz vertical roots, which anchor the shallow rooted soil zone to the deep and more stable soil mass, the lateral roots of the Mamraz, through their traction effect, are able to mitigate against shallow instability in the rangelands slopes, such as shallow slide and creep, to a certain degree.