1مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
2استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، ایران
چکیده
بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه مرتعی Frankenia hirsuta با هدف شناخت و دستیابی به اطلاعات کاربردی در مراتع شور استان گلستان انجام شد. این منطقه دارای خاک شور با سفره آب زیرزمینی کم عمق بوده و معمولاً گیاهان شورپسند در آن رویش دارند. جهت بررسی این گونه برخی عوامل مانند خصوصیات خاک، پوشش گیاهی، فنولوژی، کیفیت علوفه، ارزش رجحانی و غیره تعیین گردید. نتایج نشان داد، این گونه در این اکوسیستم بر روی خاکهایی با بافت سیلتی لوم، اسیدیته 7/7 تا 8/7 و هدایت الکتریکی 2/28 تا 2/30 دسیزیمنس بر متر پراکنش دارد. معمولاً رشد مجدد پاییزه در این گونه از مهر ماه آغاز شده، ولیکن رشد رویشی فعال از اواسط بهمن ماه شروع و گلدهی در خرداد و بذردهی در مرداد ماه اتفاق میافتد. در مرحله رشد رویشی دارای 3/10 درصد پروتئین خام میباشد که این میزان در مرحله گلدهی به 7/8 درصد و در مرحله بذردهی به 1/7 درصد کاهش مییابد. این گونه علاوه بر دارا بودن ریشه راست، ریشههای جانبی و فرعی نیز دارد. طول ریشه اصلی کوتاه و معمولاً در حدود 5 سانتیمتر ولی طول ریشه فرعی حدود 50 سانتی متر که ابتدا به حالت افقی در خاک حرکت نموده و سپس بصورت عمقی نفوذ مینماید. بطور کلی این گونه معمولاً در منطقه شور استان، بصورت لکهای و در مکانهای پست و نقاطی که از رطوبت مناسب و شوری به نسبت کمتری برخوردار است، انتشار دارد. جهت حفظ و بهره برداری پایدار از این گونه پیشنهاد میشود که ضمن رعایت زمان مناسب ورود و خروج دام، هر چند سال یکبار نسبت به بذر پاشی این گونه در نقاط مستعد اقدام شود.
Some ecological characteristics of Frankenia hirsuta in saline rangelands of Golestan province
نویسندگان [English]
Ghasem Ali Abrsaji1؛ Mohammad Mahdavi2؛ Mohmmad Hasan Jouri2
چکیده [English]
This research was aimed to investigate some ecological characteristics of Frankenia hirsuta in saline rangelands of Golestan Province. This region has saline soil with high underground water table, and halophytes usually grow naturally in this area. For this purpose, some factors such as soil characteristics, vegetative cover, phenology, forage quality, preference value and so forth were determined. According to the results, this species is usually distributed on silt-loam soils with an acidity of 7.7 to 7.8 and EC (Electrical Conductivity) ranged between 28.2 to 30.2 dS/m. The autumn regrowth of this species starts in October but, active vegetative growth begins at the middle of February, flowering occurs in June and seed ripening occurs in August. At vegetative growth stage, this species consists of 10.3% crude protein, which is decreased to 8.7% at flowering stage and 7.1% at seed ripening stage. In addition to the main root, this species has also lateral roots. The main root length is usually short around 5 cm but the lateral root length is about 50 cm, moving horizontally at first and then penetrates deeply. Overall, in saline rangelands of Golestan Province, this species has been distributed as patches in low lands and the places with suitable moisture and relatively less salinity. In order to protection and sustainable utilization of this species, it is suggested that the seeds of this plant be sown every few years in the prone areas. In addition, the time of enter and exit of livestock have to be chosen carefully.