1دانشآموخته دوره دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
2نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران
4استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج
چکیده
جنس لاله واژگون (Fritillaria) دربردارنده بیش از 140 گونه در خانواده سوسنیان میباشد که از میان آنها گونه F. imperialis از نظر زینتی و دارویی از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است. تعداد 19 جمعیت از لاله واژگون از رویشگاههای طبیعی خود واقع در 6 استان کشور جمعآوری شدند. ارزیابیهای فیلوژنتیک بر اساس توالی ناحیه ITS در سطح DNA هستهای و با استفاده از روشهای «نیبرجوینینگ» و «ماکسیمم لایکلیهود» انجام شد. ژنوتیپهای لاله واژگون در 3 گروه مختلف جای گرفتند؛ بهطوریکه جمعیتهای موجود در هر شاخه از الگوی منطقی نسبی پیروی کرده و بر اساس فاصله جغرافیایی و اختصاصات اقلیمی توزیع شدند. اگرچه 2 ژنوتیپ زرد رنگ در کنار 2 ژنوتیپ قرمزی که همگی از یک منطقه جمعآوری شده بودند یک گروه جداگانه را تشکیل دادند، امّا بر اساس تمایز رنگی بهخوبی از یکدیگر تفکیک شدند. بر اساس مقادیر شاخص بوتاسترپ جدایش اعضاء درون گروهها اغلب بهخوبی انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که توالیهای DNA در ناحیه ITS قابلیت بالایی برای یافتن روابط فیلوژنتیک جمعیتهای مختلف این گونه دارد. بهطوریکه تحقیق حاضر نخستین مطالعه انجام شده با استفاده از توالی ناحیه ITS برای ارزیابی مولکولی رابطه فیلوژنتیک جمعیتهای لاله واژگون میباشد.
Molecular characterization of phylogenetic relationships in populations of the medicinal-ornamental imperial crown (Fritillaria imperialis L.)
of Iran inferred from ITS sequences
Fritillaria contains up to 160 taxa in the family Liliaceae, through which imperial crown (F. imperialis L.) is of high medicinal and ornamental values and importance. Nineteen ecotypes of the species were collected from their natural habitats grown in 6 provinces of Iran during spring, 2011. Phylogenetic analysis was performed based on DNA sequences of the internal transcribed spacer (ITS) region of the nuclear ribosomal cistron. The phylogeny was constructed using neighbor joining and maximum likelihood inference methods. The analysis revealed a fair feasibility of ITS region DNA sequence for phylogeny of F. imperialis L. Results showed that the examined samples were evidently diverged into 3 distinct clades. Although, two yellow-colored samples as well as two red-colored samples, all collected from a common region, formed one clade, but they located at different groups according to their colors. The other clades also followed relatively reasonable distribution based on the geographical conditions and climate specifications. Separations through the clades were mostly supported with high bootstrap values. This study is the first phylogenetic analysis on the species based on ITS region.