1دانشجوی دکتری، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز و دز حال حاضر مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
2استاد، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز
3دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
4دانشیار، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز
چکیده
عوامل اقلیمی و هیدرولوژیکی مانند بارش به تغییر اقلیم حساس میباشند. لذا، بررسی روند زمانی در چنین متغیرهایی میتواند در تشخیص اثر تغییر اقلیم بر روی منابع آب کمک نماید. تغییر اقلیم میتواند در دادهها بهصورت تغییرات پلهای و یا تدریجی (روند) باشد. هر دو این تغییرات در یک سری زمانی میتوانند بهوسیله روشهای ناپارامتریک مورد بررسی قرار داده شوند. در این تحقیق، از آمار 30ساله و هیدرومتری سالهای 1349 تا 1380 در حوضه کرخه استفاده شد. آزمونهای ویلکاکسن و رتبهای اسپیرمن بهترتیب برای تعیین تغییرات پلهای و روند در طول سری زمانی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که بارندگی در این منطقه طی دوره آماری مورد بررسی دارای روند کاهشی میباشد و این روند در بالادست حوضه که تحت تاثیر مصارف و فعالیتهای انسانی میباشد، شدت بیشتری دارد. ضمن اینکه فرض وجود تغییرات پلهای نیز در سری دادهها رد شد.
1PhD Student, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz, Iran
2Professor, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz, Iran
3Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
4Associate Professor, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz, Iran
چکیده [English]
Hydro-meteorology parameters are sensitive to climate change. Therefore, it is important to investigate the present climate change pattern and its impact on water resources. Changes in a series may occur gradually or abruptly. Both of these changes could be detected by non parametric statistical tests. In this research, mean annual discharge flow and mean annual rainfall were selected for detection trends in Karkheh Watershed, one of the mountainous watersheds in Iran, using the Wilcoxon and Spearman rank correlation tests. Result showed that, both studied variables exhibit decreasing trend in the selected stations. But, no step changes were found in the time series. The observed trend in the upper area of the watershed may adversely affect the human activities of the region.